Η ανάπτυξη των γεωθερμικών εφαρμογών στην Ελλάδα παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να χάνεται μία πολύτιμη πηγή ανανεώσιμης ενέργειας, που μπορεί να προσφέρει φθηνή ηλεκτροπαραγωγή φορτίου βάσης και ταυτόχρονα χαμηλό ενεργειακό κόστος σε ένα ευρύ φάσμα της οικονομίας και της παραγωγικής δραστηριότητας.
Αν και έχουν ήδη χαθεί αρκετές ευκαιρίες και κυριαρχεί ο σκεπτικισμός για τις προοπτικές του συγκεκριμένου κλάδου, υπάρχουν ωστόσο ακόμα δυνατότητες για την αξιοποίηση του πλούσιου γεωθερμικού δυναμικού, αρκεί να γίνουν τα κατάλληλα βήματα από την Πολιτεία, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες.
Δυστυχώς, σε ότι αφορά κυρίως την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, κατά το παρελθόν έγιναν πολλά λάθη και έτσι σήμερα δεν είναι τυχαίο ότι τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές με πλούσιο δυναμικό επικρατούν έντονες επιφυλάξεις για την εκμετάλλευση των γεωθερμικών πεδίων, αλλά και εχθρική στάση απέναντι στις ενεργειακές επιχειρήσεις (δηλαδή κυρίως τη ΔΕΗ), γεγονός που εμποδίζει ακόμα και τη συζήτηση πολλές φορές για το πως αυτός ο πλούτος που είναι «κρυμμένος» κάτω από την επιφάνεια της χώρας μας μπορεί να αποτελέσει πηγή ανάπτυξης προς όφελος όλων. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη ότι η εγκατεστημένη ηλεκτροπαραγωγική ισχύς είναι μηδενική, όταν γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία έχουν καταφέρει να πλασαριστεί στις κορυφαίες θέσεις παγκοσμίως.
Το δυναμικό που ξεπερνά τα 3.000 MW
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο επικεφαλής της Διεύθυνσης ΑΠΕ του ΚΑΠΕ, Δρ. Κωνσταντίνος Καρύτσας, κατά το Ελληνορωσικό Φόρουμ που διοργάνωσε πρόσφατα το Κέντρο στη Θεσσαλονίκη, στη χώρα μας υπολογίζεται ότι υπάρχει συνολικά ένα δυναμικό της τάξεως των 1.000 MW περίπου στην παραγωγή ηλεκτρισμού (στην υψηλή ενθαλπία και σε θερμοκρασίες άνω των 100 βαθμών Κελσίου) και τουλάχιστον 2.000 MW παραγωγή θερμικής ενέργειας (στην χαμηλή ενθαλπία και σε θερμοκρασίες κάτω των 100 βαθμών).
Οι περιοχές με το πλουσιότερο δυναμικό για ηλεκτροπαραγωγή εκτιμάται ότι είναι οι Μήλος, Σαντορίνη, Νίσυρος και Κως (340 MWe), Χίος, Λέσβος και Σαμοθράκη (120 MWe), Δέλτα Νέστου και Αλεξανδρούπολη (200 MWe), καθώς και άλλα 340 MWe διάσπαρτα στην Ελλάδα.
Επισημαίνεται ότι η εκτίμηση για 2.000 θερμικά MW (MWth) είναι αρκετά συντηρητική, καθώς στις περιπτώσεις που έχουμε πεδία για παράδειγμα με γεωθερμικό ρευστό 150 βαθμών, υπολογίζεται ότι σε κάθε 1 MW ηλεκτρικής ισχύος μπορούν να παραχθούν ως άλλα 10, περίπου, MWth. Αυτό σημαίνει ότι από το δυναμικό των 1.000 MWe υπάρχει πρόσθετη δυνατότητα παραγωγής πολλαπλάσιων θερμικών MW. Η εκτιμώμενη συνολική εγκατεστημένη ισχύς από τις γεωθερμικές εφαρμογές χαμηλής ενθαλπίας και αβαθούς γεωθερμίας (γεωθερμικές αντλίες θερμότητας, θερμοκήπια κ.ά.) είναι 240 MWth, ωστόσο η πραγματική ισχύς είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς πριν το 2004 δεν υπήρχε η υποχρέωση δήλωσης των συγκεκριμένων εφαρμογών. Και έκτοτε όμως, σε αρκετές περιπτώσεις εκτιμάται ότι οι ιδιοκτήτες αρκετών εφαρμογών αυτού του τύπου δεν έχουν βγάλει τις σχετικές άδειες.
Οι επενδυτικές ευκαιρίες
Η ορθολογική αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να προσφέρει αρκετές ευκαιρίες όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους επενδυτές, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες, ξεπερνώντας τις απογοητευτικές εμπειρίες του παρελθόντος. Σημειώνεται ότι στις μεγαλύτερες μονάδες (άνω των 100 MW) το σταθμισμένο κόστος παραγωγής Η/Ε (LCOE) έχει υποχωρήσει ως και τα 3 σεντς του ευρώ/KWh και ανταγωνίζονται ευθέως τις λιγνιτικές ή τις μονάδες φυσικού αερίου. Επιπλέον, προσφέρουν φορτίο βάσης (με συνεχή λειτουργία και πάνω από 8.000 ώρες/έτος, ενώ έχουν καταγραφεί περιπτώσεις με 25.000 ώρες συνεχούς λειτουργίας), χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον όπως γίνεται ακόμα και με τις πιο σύγχρονες μονάδες καύσης ορυκτών καυσίμων.
Ο διευθύνων σύμβουλος των εταιρειών ΑΠΕ των ομίλων Κοπελούζου - Σαμαρά, Σωκράτης Κωνσταντινίδης, κατά την ομιλία του στο Ελληνορωσικό Φόρουμ, αναφέρθηκε στο συμφωνητικό συνεργασίας που έχει συνάψει ο όμιλος από τον Απρίλιο του 2015, μέσω της θυγατρικής Damco Energy, με τη ρωσική Rosgeologia (ROSGEO) για την ανάπτυξη πιθανών προς ανάπτυξη γεωθερμικών περιοχών. Στο στόχαστρο είναι τόσο περιοχές όπου κατά το παρελθόν έχουν γίνει διαγωνισμοί και ακυρώθηκαν, όσο και νέα πεδία.
Ο εκπρόσωπος της ρωσικής εταιρείας παρουσίασε από την πλευρά του μελέτη, σύμφωνα με την οποία για μια μονάδα ονομαστικής ισχύος 20 ΜW, σε εφαρμογή υψηλής ενθαλπίας, με τιμή πώλησης της παραγόμενης ενέργειας 108 ευρώ/MWh (σ.σ. η Τιμή Αναφοράς στο νέο πλαίσιο ενίσχυσης των ΑΠΕ) οι δαπάνες (capex) υπολογίζονται σε 34,4 εκατ. ευρώ, τα λειτουργικά κόστη (opex) στο 20% της παραγωγής και η απόσβεση της επένδυσης σε πέντε χρόνια. Η απόδοση της επένδυσης (project IRR) εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20%.
Όπως αναφέρουν πηγές που παρακολουθούν στενά τον χώρο της γεωθερμίας, αυτές οι αποδόσεις μπορεί να είναι ακόμα και υψηλότερες, καθώς στη συγκεκριμένη περίπτωση χρησιμοποιείται είτε ίδια παραγωγή εξοπλισμού ή εν πάση περιπτώσει προέρχεται από πολύ φθηνές πηγές. Έτσι λοιπόν, όταν διενεργηθεί κάποιος διαγωνισμός υπάρχει η δυνατότητα υποβολής τόσο ανταγωνιστικής προσφοράς που δύσκολα θα βρεθεί κάποιος άλλος επενδυτής να ακολουθήσει. Ταυτόχρονα, ακόμα και στην περίπτωση που η τιμή της παραγόμενης Η/Ε είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με την Τιμή Αναφοράς, οι αποδόσεις εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα ελκυστικές και να κινούνται σε διψήφια επίπεδα.
Ευκαιρίες προκύπτουν και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου βεβαίως υπάρχει οικονομική δυνατότητα και ευνοϊκό πλαίσιο. Ο πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της γεωθερμίας στη χώρα μας, Δήμος Αλεξανδρούπολης, προσπαθεί αυτή την περίοδο να προωθήσει ειδική ρύθμιση ώστε να κατασκευάσει μια πιλοτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της τάξεως των 2 MW περίπου. Αν και το συγκεκριμένο αίτημα θεωρείται μάλλον απίθανο να εγκριθεί από το ΥΠΕΝ, πρέπει να σημειώσουμε ότι στην περίπτωση που αυτό τελικά επιτευχθεί, θα ανοίξει ο δρόμος για αντίστοιχες ευνοϊκές ρυθμίσεις σε άλλα 10 περίπου γεωθερμικά πεδία σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Πηγή: energia.gr