Οι ΑΠΕ θα ξεπεράσουν τον άνθρακα ως πρώτη πηγή ηλεκτροπαραγωγής κάποια στιγμή κοντά στο 2030, όπως υπολογίζει ο ΙΕΑ στην ετήσια έκθεσή του «World Energy Outlook». Παράλληλα, τονίζει ότι η Κίνα σημειώνει πολύ μεγάλη πρόοδο στην απανθρακοποίησή της, γεγονός που έχει μεγάλες συνέπειες για τον κλάδο του άνθρακα διεθνώς.
Ζήτηση
Η ζήτηση για άνθρακα υποχώρησε το 2015 για πρώτη φορά από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Στο βασικό σενάριο New Policies του ΙΕΑ, η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 0,2% ετησίως μέχρι το 2040, ενώ στο σενάριο «450» που υποθέτει πιο φιλόδοξες κλιματικές πολιτικές, προβλέπεται να μειωθεί κατά 2,6% ετησίως.
Παράλληλα, ο ΙΕΑ τονίζει ότι υπό το βάρος των υφιστάμενων κλιματικών πολιτικών, η ζήτηση για άνθρακα στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ε.Ε. και των ΗΠΑ πρόκειται να υποχωρήσει κατά 60% και 40% αντίστοιχα, πάντα με βάση το σενάριο New Policies. Αντιθέτως, χώρες όπως η Ινδία, αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τον άνθρακα για να στηρίξουν την οικονομική τους ανάπτυξη και ως εκ τούτου θα οδηγήσουν τη μελλοντική ανάπτυξη του καυσίμου.
Όσον αφορά την Κίνα, τα μέτρα καταπολέμησης της ρύπανσης, οδηγούν σε σταδιακή απομάκρυνση του άνθρακα από την ηλεκτροπαραγωγή και τη βιομηχανία. Το κεντρικό σενάριο του ΙΕΑ προβλέπει πτώση του μεριδίου του στην πρωτογενή ενεργειακή κατανάλωση της χώρας κατά 13% ως το 2040 σε σύγκριση με το 2013, ώστε να φτάσει το 45%. Συγκεκριμένα στην ηλεκτροπαραγωγή, η χρήση άνθρακα προβλέπεται να κορυφωθεί κοντά στο 2030.
Η αύξηση της κατανάλωσης διεθνώς προβλέπεται ασθενής στο βασικό σενάριο του ΙΕΑ, με τη ζήτηση να φτάνει τους 5.915 εκατ. τόνους ως το 2040, 300 εκατ. περισσότερους από σήμερα. Ένα σημαντικό στοιχείο που επισημαίνει ο ΙΕΑ είναι ότι στις ανεπτυγμένες χώρες, οι προοπτικές του άνθρακα έχουν πλέον αποσυνδεθεί εντελώς από τις προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη. Στο νέο αυτό μοντέλο τείνει να ενταχθεί και η Κίνα, καθώς η τάση γίνεται διεθνής. Χαρακτηριστικό είναι ότι η χώρα σημειώνει μεγάλη πρόοδο, καθώς το 2015 εγκατέστησε 63 γιγαβάτ ΑΠΕ, 8,2 γιγαβάτ πυρηνικών και 52 γιγαβάτ μονάδων με άνθρακα.
Η πτώση της ζήτησης για άνθρακα αναμένεται να φτάσει το 60% στην Ε.Ε. ως το 2040, το 40% στις ΗΠΑ και το 15% στην Κίνα.
Η ζήτηση άνθρακα για ηλεκτροπαραγωγή αναμένεται να αυξηθεί κατά 90 εκατ. τόνους ως το 2040 με τις σχετικές μονάδες στις 10.785 τεραβατώρες το 2040, από 9.700 το 2014. Το μερίδιό του, όμως, θα μειωθεί από 41% σε 28% στην ίδια περίοδο.
Τέλος, ο ΙΕΑ υπολογίζει ότι ο άνθρακας θα χάσει την θέση του ως υπ’ αριθμόν ένα πηγή στην ηλεκτροπαραγωγή από τις ΑΠΕ κοντά στο έτος 2030.
Παραγωγή-τιμές
Επίσης, ο ΙΕΑ σημειώνει ότι κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, ο άνθρακας πραγματοποίησε μια μεγάλη επιστροφή, με τη βοήθεια της Κίνας και της Ινδίας. Πιο αναλυτικά, η ζήτηση αυξήθηκε κατά 4,7% ετησίως από το 2000 ως το 2010 και ο άνθρακας έφτασε μερίδιο 41% στην παγκόσμια ηλεκτροπαραγωγή.
Πλέον, όμως, η εποχή αυτή τελείωσε και το 2015 η παγκόσμια ζήτηση υποχώρησε για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ’90. Επίσης, η ζήτηση σταθεροποιήθηκε το 2014 στην Κίνα και εκτιμάται ότι υποχώρησε κατά 3% το 2015, λόγω της στροφής της χώρας προς πιο «πράσινες» πολιτικές και προς τον τομέα των υπηρεσιών.
Στο θέμα των τιμών, μετά από τέσσερα χρόνια πτώσης, πλέον παρατηρείται άνοδος, λόγω της χαμηλότερης παραγωγής στην Κίνα. Πάντως, ο ΙΕΑ σημειώνει ότι η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών τιμών άφησε τα σημάδια της στον κλάδο διεθνώς.
Ως αποτέλεσμα της υπεπροσφοράς που παρατηρείται, ο κλάδος έχει υποστεί αρνητικές οικονομικές επιδράσεις τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις ΗΠΑ, οι μισοί παραγωγοί βρίσκονται πλέον κοντά στη χρεοκοπία, ενώ το 80% των παραγωγών στην Κίνα σημείωσαν ζημιές το 2015. Η Κίνα μείωσε την παραγωγή της κατά 1 δις. τόνους, γεγονός που άσκησε ανοδική πίεση στις τιμές τους τελευταίους μήνες. Το σενάριο New Policies προβλέπει εξισορρόπηση της αγοράς στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, με σταδιακή ανάκαμψη των τιμών.
Οι προβλέψεις του ΙΕΑ για το μέλλον του άνθρακα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το τι θα πράξει η διεθνής κοινότητα για την κλιματική αλλαγή και τη μείωση των εκπομπών ρύπων στο εξής. Επίσης, μεγάλη σημασία έχει το κατά πόσο θα αποδειχτεί επιτυχημένη τεχνολογία το CCS.
Μεσοπρόθεσμα, ο οργανισμός προβλέπει περαιτέρω πτώση της παραγωγής διεθνώς, αλλά και ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης, η οποία όμως θα ανακάμψει το 2020 στα επίπεδα του 2014, με τη βοήθεια της Ινδίας και της ΝΑ Ασίας.
Μακροπρόθεσμα, το βασικό σενάριο προβλέπει ετήσια αύξηση της κατανάλωσης κατά 0,2% στα επόμενα 25 χρόνια. Το σενάριο «450» προβλέπει πτώση 2,6% ετησίως στην ίδια περίοδο.
Δυσκολότερες είναι οι προβλέψεις για τις τιμές, καθώς το κάθε σενάριο του ΙΕΑ διαβλέπει διαφορετικές κατευθύνσεις. Ετσι, με ορίζοντα το 2040, η μέση τιμή εισαγωγής για τις χώρες του ΟΟΣΑ αναμένεται να είναι 90 δολάρια ανά τόνο με βάση το σενάριο New Policies.
ΠΗΓΗ: energypress.gr