Σ. Βλάχος: Το Ενεργειακό Γραφείο διευρύνει τη δράση του 

Η μετατροπή όλων των δημόσιων κτιρίων στην Κύπρο σε Κτίρια με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας ως το 2019 και η συμμόρφωση όλων των νέων κτιρίων με τις οδηγίες ως το 2021 είναι από τις σημαντικότερές ρυθμίσεις για την περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης στα κτίρια. Ο Σάββας Βλάχος, Εκπρόσωπος του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών εξηγεί στο EnergyNews τι εστί ΚΣΜΚΕ, ποιες είναι οι ενεργειακές υποχρεώσεις της Κύπρου και πως μπορούμε να τις πετύχουμε. 

Κύριε Βλάχο, ποιοι θα λέγατε πως είναι οι στόχοι του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών για τα επόμενα πέντε χρόνια;
Η ισχυροποίηση της θέσης του Γραφείου ως σημείο πληροφόρησης και ενημέρωσης για τα θέματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας και βιώσιμης κινητικότητας στην Κύπρο. Επίσης, η διεύρυνση της δράσης του Γραφείου ως σημείο τεχνικής υποστήριξης και παροχής εμπειρογνωμοσύνης στις τοπικές αρχές της Κύπρου με στόχο την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών και τον εντοπισμό, ωρίμανση, χρηματοδότηση και υλοποίηση έργων  εξοικονόμησης ενέργειας, ΑΠΕ, αντιμετώπισης και προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές.
Επιπρόσθετα, αξιοποίηση των εθνικών και διεθνών συνεργασιών του Ενεργειακού Γραφείου για την ανάπτυξη και χρηματοδότηση προγραμμάτων για την αντιμετώπιση προκλήσεων σε θέματα αειφόρου ενέργειας στην Κύπρο.

Οι ευρωπαϊκή οδηγία έχει αλλάξει και ως το 2020 θα πρέπει όλα τα κτίρια στην Κύπρο να είναι μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Τι σημαίνει όμως ακριβώς αυτό; 
Τα κτίρια ευθύνονται για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ένωση. Ενώ, ο τομέας των κτιρίων συνεχίζει να διευρύνεται, η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων προωθεί τη λήψη μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.
Ο ορισμός του Κτιρίου με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ) και η υποχρέωση για συμμόρφωση όλων των νέων κτιρίων στην Κύπρο από το 2021 (από το 2019 για δημόσια κτίρια) είναι μία από τις σημαντικότερές ρυθμίσεις για την περαιτέρω μείωση των καταναλώσεων ενέργειας στα κτίρια.
Στην ουσία, το ΚΣΜΚΕ είναι ένα κτίριο υψηλής ενεργειακής απόδοσης το οποίο έχει πολύ χαμηλές απαιτήσεις ενέργειας οι οποίες  σε μεγάλο ποσοστό καλύπτονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τι έχει οριστεί για την Κύπρο ως κτίριο σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης;
Οι απαιτήσεις για το ΚΣΜΚΕ στην Κύπρο είναι:
•    Να είναι ενεργειακής κατηγορίας Α
•    Να έχει υψηλής απόδοσης θερμομόνωση (τοίχοι, οροφές, παράθυρα, εκτεθειμένα δάπεδα)
•    Να έχει κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας μικρότερη από 100 kWh/m2.year με βάση το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης
•    Να έχει πολύ χαμηλές απαιτήσεις για θέρμανση
•    Να διασφαλίζεται η ελάχιστη επιθυμητή σκίαση στα παράθυρα του κτιρίου.
•    Να έχει μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τουλάχιστον 25% στην κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας.

Θεωρείτε πως είμαστε σε καλό δρόμο; 
Θεωρώ ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στο τομέα των κτιρίων τόσο από πλευράς νομοθετικών ρυθμίσεων όσο και στη γενικότερη ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων και του ευρύτερου κοινού. Όσον αφορά την ενημέρωση του κοινού και της κατάρτισης των επαγγελματιών του τομέα, πιστεύω ότι είχε και έχει σημαντική συμβολή το Ενεργειακό Γραφείο με τις πολυεπίπεδες δράσεις του από το 2009.
Το ευχάριστο είναι ότι μέσα από την καθημερινή επικοινωνία με τους πολίτες αλλά και τους επαγγελματίες στον τομέα, διαπιστώνεται ότι κατά κύριο λόγω οι νεότερες γενιές έχουν αρχίσει να απαιτούν το καλύτερο δυνατό για την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου τους και όχι απλά να συμμορφώνονται με τις ελάχιστες νομοθετικές απαιτήσεις.
Διαπιστώνεται επίσης ότι η μεγαλύτερη πρόοδος έχει επιτευχθεί στην ανέγερση νέων κτιρίων και πολύ λιγότερο στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων κτιρίων. Τα κατά καιρούς Σχέδια Χορηγιών που έχουν εφαρμοσθεί από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού έχουν στηρίξει την προσπάθεια για αποδοτικότερα κτίρια και ώθηση νέων τεχνολογικών λύσεων στην αγορά. Παρόλα αυτά, παρατηρούνται συχνά προβλήματα στη διαχείριση και άμεση εξυπηρέτηση του μεγάλου αριθμού αιτήσεων.

Ποια τα ορόσημα και πως τα πάμε μέχρι στιγμής;
Κατά τη γνώμη μου, μερικά από τα σημαντικότερα ορόσημα για την Κύπρο στον τομέα της ρύθμισης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στην Κύπρο είναι:
•    Το 2007, η θέσπιση κριτηρίων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης όσο αφορά τη θερμομόνωση του κελύφους για νέα κτίρια και υφιστάμενα μεγάλα κτίρια (1000 τ.μ.) που τυγχάνουν ριζικής ανακαίνισης. 
•    Το 2010, η υποχρέωση για έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης για νέα κτίρια, για νέα ή υφιστάμενα κτίρια που πωλούνται ή ενοικιάζονται και για κτίρια (>500 τ.μ.) που χρησιμοποιούνται από δημόσια αρχή και είναι επισκέψιμα από το κοινό. Ακόμη, θεσπίστηκαν αυστηρότερα κριτήρια ενεργειακής απόδοσης (τουλάχιστο Β) και υποχρέωση για εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα σε νέα κτίρια. Επίσης, η υποχρέωση για την επιθεώρηση λεβήτων και κλιματιστικών με βάση την ισχύ τους.
•    Το 2012, η συμμόρφωση όλων των κτιρίων που τυγχάνουν ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.
•    Το 2013, αυστηρότερες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.
•    Το 2013, η εισαγωγή του συστήματος συμψηφισμού ενέργειας (net metering) για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων.
•    Το 2014, ο ορισμός του ΚΣΜΚΕ.
•    Το 2016, αυστηρότερες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.
 
Μαζί με το ΤΕΠΑΚ αναπτύσσετε το εργαλείο Enerfund. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό και πως μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχο μας αλλά και στην  αειφόρο ανάπτυξη; 
Το έργο Enerfund είναι ένα καινοτόμο και φιλόδοξο έργο το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 και υλοποιείται από 15 εταίρους που εκπροσωπούν 12 ευρωπαϊκά κράτη. Στόχος του είναι η ανάπτυξη και η προώθηση ενός διαδικτυακού εργαλείου για να αξιοποιηθεί από τους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα των κτιρίων και θα τους υποστηρίζει στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τον καθορισμό στρατηγικής για τις ενεργειακές ανακαινίσεις και τη χρηματοδότηση τους. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, το εταιρικό σχήμα προσανατολίζεται στην ευαισθητοποίηση του κοινού και δόμηση εμπιστοσύνης προς τις επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, στον εντοπισμό και αξιολόγηση χρηματοδοτικών εργαλείων και κίνητρων για τις ενεργειακές ανακαινίσεις και στην αξιολόγηση επενδυτικών ευκαιριών στο τομέα των ενεργειακών ανακαινίσεων κτιρίων.
 

Πόσο ικανοποιητική είναι η απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αειφόρα ανάπτυξη της Κύπρου; Πως θα μπορούσε να βελτιωθεί η απορρόφηση των κονδυλίων; 
Στον τομέα απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αειφόρο ανάπτυξη στην Κύπρο υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Υπάρχει μια πληθώρα χρηματοδοτικών μηχανισμών που παρέχουν τεχνική υποστήριξη αλλά και χρηματοδότηση έργων βιώσιμης ενέργειας και θα έπρεπε να αξιοποιηθούν σε μεγαλύτερο βαθμό. Για να βελτιωθεί η απορρόφηση κονδυλίων, θα έπρεπε το δημόσιο, οι τοπικές αρχές η επιχειρηματική κοινότητα αλλά και ο τραπεζικός τομέας να συνεργαστούν για τον καθορισμό και υλοποίηση στρατηγικών που θα περιλαμβάνει την υλοποίηση έργων αειφορίας ως άμεση προτεραιότητα.