Ενεργειακό Γραφείο: Φάρος γνώσης για την ενέργεια

Από το 2009 ξεκίνησε το έργο του το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών, ως ένας ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, για την εκτέλεση δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας και των βιώσιμων μεταφορών και αστικής κινητικότητας. Μάλιστα, η σύσταση και η λειτουργία του  Γραφείου συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του Προγράμματος «Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη» και από την Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου για τρία χρόνια. Σήμερα παραμένει φάρος γνώσης για θέματα ενέργειας στη χώρα μας.  

Η διευθύντρια του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, Ανθή Χαραλάμπους μιλά στο EnergyNews για τις τάσεις στον τομέα της ενέργειας, για το έργο του γραφείου, αλλά και για την ανάγκη ανάπτυξης του κλάδου της βιομάζας
 

Κυρία Χαραλάμπους, ποιες είναι σήμερα οι προτεραιότητες του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών;
Το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών να εξακολουθήσει να εξυπηρετεί τους στόχους και τους σκοπούς ίδρυσης του. Προτεραιότητα είναι παραμείνει κοντά στους πολίτες, να απαντά στα ερωτήματά τους και να τους ενημερώνει για θέματα ενέργειας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές ενημερωτικές διαλέξεις σε Δήμους και Κοινότητες της Κύπρου και έχουν ετοιμαστεί και διανέμονται προς τους ενδιαφερόμενους τεχνικοί οδηγοί, οπτικοακουστικό υλικό και ενημερωτικά φυλλάδια. Το Γραφείο να αξιοποιεί τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης και δικτύωσης, ώστε οι πληροφορίες και τα νέα να φτάνουν στους ενδιαφερόμενους.
Όλα αυτά τα χρόνια ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εκπαίδευση μαθητών και σπουδαστών. Τα νέα παιδιά αποτελούν τους πολίτες του αύριο. Ως εκ τούτου πιστεύουμε πως η αλλαγή ενεργειακής συμπεριφοράς και η απόκτηση ενεργειακής συνείδησης ξεκινά από την παιδική ηλικία. Μέσω ευχάριστων δραστηριοτήτων και παρουσιάσεων, διαγωνισμών, διανομή έντυπου υλικού, πειραμάτων και υλικού επίδειξης, που αναπτύχθηκαν από το Ενεργειακό Γραφείο, οι μαθητές εμπεδώνουν πώς να εξοικονομούν ενέργεια μέσω απλών δραστηριοτήτων, εξοικειώνονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος.
Επίσης, το Ενεργειακό Γραφείο εκπονεί και παρακολουθεί την υλοποίηση των Ενεργειακών Σχεδίων Δράσης Τοπικών Αρχών, αναδεικνύοντας το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις και τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Σήμερα, οι Τοπικές Αρχές θέτουν φιλόδοξους στόχους που σχετίζονται με την προώθηση των ΑΠΕ και ΕΞΕ και το Ενεργειακό Γραφείο είναι κοντά τους ώστε να τους παρέχει την τεχνική υποστήριξη που απαιτείται. Αποτελεί επίσημα τον φορέα προώθησης του «Συμφώνου των Δημάρχων» και του «Συμφώνου των Νησιών» στην Κύπρο.

Πόσο έχει βελτιωθεί η επίγνωση του κοινού όσον αφορά θέματα ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο; 
Το κοινό αν δεν ενημερωθεί σωστά δεν μπορεί να κατανοήσει τα οφέλη από τη χρήση τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Στα αστικά κέντρα ο κόσμος είναι πιο ενημερωμένος, λόγω του ότι η πληροφορία φθάνει πιο εύκολα στους ενδιαφερόμενους, σε αντίθεση με την ύπαιθρο. Ωστόσο, από έρευνες που διενεργεί το Ενεργειακό Γραφείο, φαίνεται ότι το ποσοστό των ατόμων που δεν γνωρίζουν για τα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ, έχει μειωθεί τα τελευταία 5 χρόνια κατά περίπου 15%.

Θα ανέμενε κανείς ότι η κρίση θα έφερνε σημαντική στροφή προς την πράσινη ενέργεια, την εξοικονόμηση και τις ΑΠΕ. Ισχύει αυτό; 
Ναι αυτό ισχύει. Έχει παρατηρηθεί μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας κυρίως στα νοικοκυριά και στον τομέα των υπηρεσιών. Ωστόσο, οι Κύπριοι, φαίνεται να εξοικονομούν ενέργεια όταν οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται ή το ετήσιο εισόδημα του νοικοκυριού μειώνεται. Είμαστε σπάταλοι ως λαός, επειδή όπως προανέφερα δεν κατανοούμε τα οφέλη της εξοικονόμησης ενέργειας, ούτε τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.

Ποια είναι τα ποσοστά χρήσης ΑΠΕ στην Κύπρο σε σύγκριση με άλλες χώρες; 
Για κάθε κράτος μέλος υπάρχει διαφορετικός υποχρεωτικός στόχος για το μερίδιο της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ για το 2020, αναλόγως του δυναμικού της κάθε χώρας. Έχει σημασία ποια ήταν η αφετηρία του κάθε κράτους μέλους, δηλαδή από ποιο ποσοστό ΑΠΕ ξεκίνησε το κάθε κράτος μέλος το 2005. Υπάρχουν κράτη μέλη που είχαν εφαρμόσει πολιτικές πολύ πιο πριν την εφαρμογή υποχρεωτικών νομοθεσιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για την Κύπρο για παράδειγμα καθορίζεται ως δεσμευτικός στόχος, το 13% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης να προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2020, ενώ ξεκίνησε το 2005 με 2.9%. Η Δανία για παράδειγμα ξεκίνησε με 17% το 2005 και έχει ως στόχο να φθάσει το 30% το 2020.

Πως μπορούμε να τα αυξήσουμε τα ποσοστά μας;  
Αναμφίβολα οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης διαθέτουν δυναμικό αιολικής ενέργειας και υδροδυναμικής, ενώ οι χώρες της Νότιας Ευρώπης ηλιακό δυναμικό. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διαμορφώνει τις πολιτικές αναλόγως του διαθέσιμου δυναμικού. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει την ηλιακή ενέργεια, αλλά και την ενέργεια από βιομάζα, στην οποία δεν έχει αποδοθεί η δέουσα σημασία και προώθηση.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο τομέας των ΑΠΕ είναι η παγκόσμια μείωση των τιμών των καυσίμων και το κεφαλαιουχικό τους κόστος.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες τάσεις στον κλάδο της ενέργειας; 
Κατά τη γνώμη μου, τρεις είναι οι σημαντικότερες τάσεις στον τομέα της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο: Οι φθηνές τιμές ορυκτών καυσίμων που έχει ως αποτέλεσμα το κόστος παραγωγής από συμβατικά καύσιμα να μειώνεται και να αποσυνδέεται ως δείκτης οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας. Οι ΑΠΕ θα κυριαρχήσουν έως το 2040. Οι διαχειριστές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας έχουν να αντιμετωπίσουν μία μεγάλη πρόκληση. Το θέμα αυτό είναι εντονότερο σε μικρά και απομονωμένα συστήματα όπως η Κύπρος. Η ανάπτυξη μπαταριών για την αποθήκευση της ενέργειας.