Ο πολύτιμος χρόνος που χάθηκε στην ενδιάμεση λύση φυσικού αερίου

Για άλλη μια φορά το ζήτημα της ενδιάμεσης λύσης όσον αφορά την έλευση φυσικού αερίου στη χώρα μας βρίσκεται στο προσκήνιο. Ωστόσο, από το 2010 που ξεκίνησαν οι προσπάθειες για κάτι τέτοιο έχει χαθεί σημαντικός και πολύτιμος χρόνος. Τι πήγε λάθος; 

Πριν από επτά χρόνια, ως μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας της ΔΕΦΑ είχαμε ταξιδέψει στο Λονδίνο για τις τελικές διαπραγματεύσεις με τους πιθανούς προμηθευτές μας, την Shell και την British Gas. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2010, είχαμε καταλήξαμε ότι η προσφορά της Shell ήταν η πιο συμφέρουσα και στο ταξίδι μας εκεί δώσαμε τα χέρια σε μια καταρχήν συμφωνία. Το επόμενο βήμα ήταν να ενημερώσουμε  το Υπουργείο Ενέργειας και την κυβέρνηση που θα έπαιρνε και την τελική απόφαση πως αυτή ήταν η πιο συμφέρουσα επιλογή. 

Αξίζει να σημειωθεί πως η συμφωνία περιλάμβανε μια φόρμουλα όπου η τιμή ήταν συνδεδεμένη με την εκάστοτε τιμή του αργού πετρελαίου, η οποία επηρεάζει άμεσα την τιμή του φυσικού αερίου. Επίσης, είχαμε το δικαίωμα να διαφοροποιήσουμε τις ποσότητες που θα παραγγέλναμε έως και 30%, αλλά και το δικαίωμα να αναθεωρούμε τη συμφωνία αυτή κάθε πέντε χρόνια. Οι ασφαλιστικές δικλείδες ήταν ικανοποιητικές. 

Μετά την κατάληξη των διαπραγματεύσεων και μετά την ανακοίνωση των Ισραηλινών για σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου στη δική τους ΑΟΖ και που οδηγούσε στη πιθανότητα  ότι θα είχαμε κοιτάσματα και στη κυπριακή ΑΟΖ, η Shell μας πρότεινε να μειώσουμε τη διάρκεια της συμφωνίας από τα 20 στα 10 χρόνια και να βάλουμε μέσα όρους ώστε σε περίπτωση αξιοποίησης των δικών μας κοιτασμάτων να μπορούσαμε να επαναδιαπραγματευθούμε τη συμφωνία. Η Shell εξάλλου ήταν πρόθυμη να μας βοηθήσει και στην εξόρυξη του δικού μας φυσικού αερίου. 

Δυστυχώς, πριν ακόμα επιστρέψουμε στην Κύπρο, η τελική πρόταση - φόρμουλα της Shell διέρρευσε και η ΔΕΦΑ βρέθηκε να έχει μπροστά της προτάσεις από εταιρείες που δεν είχαν καν λάβει μέρος στον αρχικό διαγωνισμό που είχαμε προκηρύξει. Εταιρείες που δεν ήταν ούτε σοβαρές ούτε παγκοσμίου φήμης όπως η Shell, όμως έδιναν παρόμοια φόρμουλα με ελαφρώς μειωμένη τιμή. Κάποιοι εντός και εκτός ΔΕΦΑ επέμεναν ότι αν αυτές οι προτάσεις έχουν χαμηλότερες τιμές οφείλαμε να τις μελετήσουμε. 

Έτσι, με πιέσεις και πολιτικές σκοπιμότητες βρεθήκαμε να συζητάμε προτάσεις που ήρθαν από την πίσω πόρτα. 

Στην πορεία εμφανίστηκαν τα κοιτάσματα του Ισραήλ και όλοι θεώρησαν ότι σύντομα θα έχουμε το δικό μας φυσικό αέριο και επαναπαύθηκαν. Πριν καν τρυπήσουμε, πριν καν δούμε τι ποσότητες και τι ποιότητα έχουμε και πριν καν βρούμε αγοραστές. Το πολιτικό ρίσκο ήταν μεγάλο και δυστυχώς η κυβέρνηση δεν θέλησε να το λάβει. Έτσι κύλησαν τα πράγματα χωρίς να λαμβάνονται αποφάσεις. Οι διεθνείς εμπειρογνώμονες μας είχαν τότε συμβουλέψει ότι η εμπορική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων θα χρειαζόταν πάνω από δέκα χρόνια μετά από τη επιβεβαίωση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Κάποιοι όμως εδώ στη Κύπρο, επώνυμοι αξιωματούχοι και πολλοί άλλοι που βαφτίστηκαν ειδικοί σε μια νύκτα, παραπλανούσαν και μας έλεγαν ότι η αξιοποίηση θα γινόταν σε 2 χρόνια!  

Έγινε μια πρώτη πετυχημένη γεώτρηση και σήμερα επτά χρόνια μετά εξακολουθούμε να είμαστε στον ίδιο παρονομαστή.  Επτά χρόνια στα οποία θα μπορούσαμε να έχουμε φυσικό αέριο και ας μην είναι το δικό μας.  

Αν τότε προχωρούσαμε, σήμερα θα είχαμε υγροποιημένο φυσικό αέριο το οποίο θα κατέληγε σε ένα τερματικό αποϋγροποίησης στο Βασιλικό και από εκεί στις μηχανές της ΑΗΚ και θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε για ηλεκτροπαραγωγή με όλα τα σοβαρά πλεονεκτήματα που φέρει η χρήση του φυσικού αερίου στην οικονομία και στο περιβάλλον. Κάτι το οποίο σήμερα είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε για να πιάσουμε τους στόχους της Ε.Ε.

Είναι πολύ λυπηρό πως μέχρι σήμερα βλέπουμε μόνο βαρυσήμαντες δηλώσεις για το θέμα χωρίς να υπάρχει ακόμα πλάνο και χρονοδιάγραμμα. 
 
Γράφει ο Δρ Στέλιος Στυλιανού, τέως Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ