Οικονομικό έλεγχο και έλεγχο συμμόρφωσης στο Τμήμα Περιβάλλοντος για το έτος 2016 διενήργησε η Ελεγκτική Υπηρεσία, δημοσιοποιώντας σήμερα Τρίτη τα ευρήματα της.
Όπως αναφέρει στο διαδικτυακό της χώρο, η Ειδική Έκθεση που αναρτήθηκε περιλαμβάνει επίσης ευρήματα από διερευνήσεις θεμάτων που διενεργήθηκαν μέχρι την περίοδο ολοκλήρωσης της εν λόγω έκθεσης, τα οποία προέκυψαν από καταγγελίες που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία και από αυτεπάγγελτους ελέγχους της Υπηρεσίας.
Τα σημαντικότερα ευρήματα των ελέγχων αφορούν στα εξής:
- Το Τμήμα πρέπει να ανταποκριθεί άμεσα σε σημαντικές προειδοποιητικές επιστολές/ παραβάσεις που στάληκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, δύο εκ των οποίων χρονολογούνται από το 2010 και 2011, αντίστοιχα. Οι πιο σημαντικές αφορούν στη μη εφαρμογή των Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, που προκύπτει από τον αντίκτυπο του αιολικού πάρκου «Ορείτες», στην περιοχή «Χα-Ποτάμι» (Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), μέρος του Δικτύου «Natura 2000») και στη μη εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ κατά την αδειοδότηση ανάπτυξης έργου που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, γήπεδα γκολφ και επαύλεις στην περιοχή «Πόλις-Γιαλιά» (ΤΚΣ, μέρος του Δικτύου «Natura 2000»).
- Λαμβάνοντας υπόψη την καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για παράβαση των υποχρεώσεων που υπέχει δυνάμει του άρθρου 14 της Οδηγίας 99/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, το Τμήμα πρέπει να προωθήσει ενέργειες, ώστε να τεθούν εκτός λειτουργίας όλες οι χωματερές που λειτουργούν στην κυπριακή επικράτεια.
- Η ανάθεση σε επιθεωρητές, μέσω αγοράς υπηρεσιών, της παρακολούθησης και του ελέγχου των περιβαλλοντικών όρων των γνωματεύσεων που εκδίδει το Τμήμα δεν καλύπτεται από την υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία. Επίσης, εντοπίστηκαν αδυναμίες στον καθορισμό και στην παρακολούθηση του παραδοτέου αντικειμένου των επιθεωρητών που παρέχουν υπηρεσίες για τη διεξαγωγή περιβαλλοντικών ελέγχων.
- Από τις 40 περιοχές του Δικτύου «Natura 2000» που έχουν καθοριστεί ως ΤΚΣ, μόνο οι 29 έχουν κηρυχθεί ως Ειδικές Ζώνες Διαχείρισης (ΕΖΔ) ενώ για έξι ΤΚΣ, εκκρεμεί μέχρι σήμερα η ολοκλήρωση της διαδικασίας κήρυξης τους ως ΕΖΔ, παρά το γεγονός ότι, βάσει της υπό αναφορά κοινοτικής Οδηγίας, έχει εκπνεύσει η προβλεπομένη περίοδος των έξι ετών από την ημερομηνία ένταξής τους στο Δίκτυο. Επίσης, μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί Διατάγματα Διαχείρισης και Προστασίας της Φύσης μόνο για τέσσερεις από τις 29 περιοχές που έχουν κηρυχθεί ως ΕΖΔ.
- Εντοπίστηκαν αδυναμίες στην παρακολούθηση των ανείσπρακτων εξώδικων προστίμων.
- Τα μέτρα που εφάρμοσε το Τμήμα για την προστασία της παραλίας «Πόλις-Γιαλιά» (ΤΚΣ, μέρος του Δικτύου «Natura 2000») δεν ήταν αποτελεσματικά, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν περιστατικά καταστροφής φωλεών χελώνων στην εν λόγω παραλία. Τα συμβάντα ενδέχεται να αυξηθούν με την υλοποίηση έργων ανάπτυξης στην περιοχή.
- Η απουσία συντονισμού μεταξύ των συναρμόδιων φορέων (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, Τμήμα Δασών, Έπαρχος Πάφου) λειτούργησε ανασταλτικά στην αποτροπή επεμβάσεων στην παραλία Ασπρόκρεμμου, η οποία σύμφωνα με το Διαχειριστικό Σχέδιο της περιοχής «Natura 2000» αποτελεί Ζώνη Υψηλής Προστασίας της Φύσης λόγω των τριών ειδών προτεραιότητας που αναπαράγονται εκεί.
- Παράνομη λειτουργία συλλογικού συστήματος διαχείρισης αποβλήτων ελαστικών πριν την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας που καθορίζεται στην αδειοδότησή του.
- Έκδοση Γνωμάτευσης για κατασκευή και λειτουργία κατασκηνωτικού χώρου στην περιοχή «Χερσόνησος Ακάμα» του Δικτύου «Natura 2000» πριν την οριστικοποίηση του Διαχειριστικού Σχεδίου της περιοχής.
- Μη λήψη ικανοποιητικών μέτρων για άρση της παρανομίας που διενεργείται στον Άγιο Ιωάννη Πάφου, εντός της περιοχής του Δικτύου «Natura 2000» «Γκρεμοί του Χανουτάρη» λόγω παράνομης λειτουργίας κτηνοτροφικών υποστατικών, κατοικίας και αποθήκης.
- Η Τσιμεντοποιία Βασιλικού δεν διαχειρίζεται όλες τις ποσότητες αποβλήτων ελαστικών και συσκευασιών γυαλιού που παραλαμβάνει από τα συλλογικά/ατομικά συστήματα και από συλλογείς/μεταφορείς, παρά το γεγονός ότι εισπράττει τα αντίστοιχα τέλη διαχείρισης. Οι ποσότητες αποβλήτων συσκευασιών γυαλιού συνυπολογίζονται και αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως να έτυχαν διαχείρισης και για τα αποθέματα αποβλήτων ελαστικών ελλοχεύει ο κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς όπως ήδη συνέβηκε στο παρελθόν.
- Το Τμήμα δεν προώθησε αποτελεσματικά μέτρα για αποκατάσταση της νομιμότητας και τερματισμού της ρύπανσης του ποταμού Οβκού, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να υφίσταται η παρανομία.
- Παρά το γεγονός ότι, συγκεκριμένες σχεδιαζόμενες ανταλλαγές ιδιωτικών ιδιοκτησιών εντός της Χερσονήσου του Ακάμα με περιοχές κρατικής δασικής γης, βάσει Απόφασης Υπουργικού Συμβουλίου δεν προωθήθηκαν τελικά, η αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών της κρατικής δασικής γης, η οποία ήταν απότοκο της πιο πάνω Απόφασης, δεν ανακλήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών. Ως εκ τούτου, προέκυψε σημαντικό όφελος για ιδιώτη ιδιοκτήτη τεμαχίων που συνορεύουν με την κρατική δασική γη, για τα οποία υπέβαλε αίτημα για διαχωρισμό 339 οικοπέδων, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο εξέτασης της σχετικής μελέτης Δέουσας Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.
- Σε δύο διαγωνισμούς προσφορών που έλεγξε η Υπηρεσία μας, διαπιστώθηκαν προβλήματα, στον μεν πρώτο ως προς την ποιότητα των εγγυοδοτικών μηχανών που είχαν παραληφθεί, στον δε δεύτερο ως προς την ευρύτητα συμμετοχής.
Τα πορίσματα των ελέγχων, μαζί με τις εισηγήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αναφέρεται, κοινοποιήθηκαν με επιστολές στο Τμήμα για σχόλια και απόψεις, καθώς και για τη λήψη των αναγκαίων διορθωτικών μέτρων.
Ολόκληρη η Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εδώ.