Την προτεινόμενη ανάπτυξη στο Μεταλλείο Στρογγυλού στο Μαθιάτη σε σχέση και με ανησυχίες που έχουν εκφραστεί για την προστασία πιθανών αρχαιολογικών ευρημάτων, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος, συζήτησε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, σήμερα (Παρασκευή) το πρωί.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας προέκυψαν διαφορετικές απόψεις μεταξύ των διάφορων εμπλεκόμενων φορέων, ενώ Πολεοδομία και Τμήμα Περιβάλλοντος δεν έχουν ακόμα λάβει τελικές αποφάσεις. Η Επιτροπή θα συζητήσει το θέμα ξανά σε μελλοντική συνεδρία της.
Ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης Κώστας Κωνσταντίνου ανέφερε ότι το βόρειο μεταλλείο στο Μαθιάτη και όχι το νότιο είναι ένας τεράστιος χώρος και είναι το υπαίθριο μουσείο φυσικής ιστορίας. Ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν πέραν των 25 εγκαταλελειμμένων μεταλλείων, τα οποία αφέθηκαν στο περιβάλλον και προκαλούν γενικότερα προβλήματα.
Η πρόταση, η οποία γίνεται, συνάδει πλήρως με την πολιτική του κράτους, αφού προβλέπεται η πλήρης αποκατάσταση του χώρου, είπε.
Αναφορικά με το Στρογγυλό, όπως ονομάζεται ο χώρος του νότιου μεταλλείου στο Μαθιάτη, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι υπάρχει ένα σύμπλεγμα στοών, αλλά πρόκειται κυρίως για υπόγειες στοές που έγιναν τη δεκαετία 1930. Όσον αφορά αρχαίες στοές, ανέφερε, υπάρχουν λίγες, που ανευρέθηκαν με την εξόρυξη της δεκαετίας του 1930.
Τέθηκε υπέρ του να γίνει η ανάπτυξη και ταυτόχρονα να τεθούν αυστηρότατοι όροι, να υπάρχει παρακολούθηση από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Να συνδυαστούν και τα δύο είπε.
Ανέφερε ότι οι εκπτώσεις στο περιβάλλον έχουν εξεταστεί ενδελεχώς από το Τμήμα Περιβάλλοντος, προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια πολύ ήπια ανάπτυξη.
Δεν κηρύχθηκε αρχαίο μνημείο
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Αρχαιοτήτων Γιώργος Γεωργίου εξήγησε ότι το μεταλλείο δεν έχει κηρυχθεί ως αρχαίο μνημείο και γι αυτό και η Πολεοδομία δεν ζήτησε τις απόψεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Είπε ότι τα μεταλλεία του 20ου αιώνα είναι στηριγμένα πάνω σε αρχαία μεταλλεία και ότι από την από τη δεκαετία του 1990, έγινε διάλογος με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης για να κηρυχθούν ως αρχαία. Πρόσθεσε ότι ζητήθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων να μην καταστήσει πιο δύσκολη την προσπάθεια ανάπτυξης των πόρων της Δημοκρατίας και αυτό αίτημα «το σεβαστήκαμε, αλλά διατηρήσαμε το δικαίωμά μας να το βλέπουμε κατά περίπτωση».
Ενημέρωσε παράλληλα την Επιτροπή ότι το 2002 το Τμήμα πρότεινε προς την ΟΥΝΕΣΚΟ όπως περιληφθεί το μεταλλείο στον προκαταρκτικό κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, πρόσθεσε, το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης δεν είχε αντίρρηση και έτσι παρά το γεγονός ότι δεν είναι αρχαίο μνημείο, το μεταλλείο περιλαμβάνεται στον προκαταρκτικό κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ. «Έχουμε να λογοδοτήσουμε προς την ΟΥΝΕΣΚΟ», είπε, προσθέτοντας ότι από νομικής άποψης "θεωρούμε ότι είναι πιο αυστηρά τα πράγματα".
Εξέφρασε επίσης την γνώμη ότι υπάρχουν αρχαίες γαλαρίες, σημειώνοντας ότι όποιος επισκεφθεί το χώρο θα δει ότι έχουν διάφορες μορφολογίες. Άρα, πρόσθεσε,«το φυσιολογικό συμπέρασμα είναι ότι δεν έγιναν όλες την ίδια χρονική στιγμή». Επιχειρηματολόγησε επίσης ότι θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ακόμη και οι γαλαρίες του 1930 είναι μνημεία, αφού τυπικά δεν θεωρούνται αρχαιότητες σήμερα, αλλά μπορεί αυτό να ισχύσει σε ορισμένα χρόνια.
Ο ίδιος ανέφερε ότι το 2005 έκανε ανασκαφή στο χώρο και τα ευρήματά του έδειξαν χρονολόγηση πίσω στον 6ο με 5ο αιώνα π.Χ., ενώ προηγούμενη χρονολόγηση που είχε γίνει έφτανε μόνο μέχρι τη ρωμαϊκή περίοδο.
Η προσεχτική έρευνα η αρχαιολογική εκτιμούμε με βάση τα δεδομένα, ότι έχει να δώσει ακόμη, είπε, εκφράζοντας φόβους για την προτεινόμενη ανάπτυξη και αναφορικά ΜΕ την πίεση του χρόνου (25 μήνες) ολοκλήρωσης του έργου ότι δεν θα επιτρέψει τη διάσωση όσης αρχαιολογικής πληροφορίας θα μπορούσε να διασωθεί.
Φαίνεται να υπάρχουν αρχαίες στοές
Ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μεταλλείων Ερωτόκριτος Αναστασιάδης ανέφερε ότι σύμφωνα με εκτυπώσεις, που έκανε το τμήμα με εργαλείο χειρός GPS σε βάθος 10 με 15 μέτρα φαίνεται να υπάρχουν 4 αρχαίες στοές.
Η θέση της υπηρεσίας είναι η παράλληλη εξαρχής αρχαιολογική επισκόπηση με την εκμετάλλευση του μεταλλείου. Θα κοστίσει στο κράτος λιγότερα, αλλά και θα γίνει και ταχύτερα, ανέφερε, προσθέτοντας ότι πρόκειται και για εισήγηση αρχαιολόγου που μελέτησε μεταλλεία στην περιοχή.
Εκπροσωπώντας το Τμήμα Περιβάλλοντος η Ειρήνη Κωνσταντίνου ανέφερε ότι κατά την αξιολόγηση του έργου τέθηκαν διάφορα θέματα, το ένα θέμα είναι οι αρχαιότητες, ένα άλλο θέμα είναι η ύπαρξη νυχτερίδων στις γαλαρίες κοντά στον κρατήρα, καθώς και θέμα αυτοκινήτων που θα διακινούνται στις κοινότητες, φορτωμένα με υλικά.
Αναμένεται ακόμη η τελική θέση του Τμήματος Δασών και η διαβούλευση με το Τμήμα Αρχαιοτήτων για να δοθεί η τελική τους θέση, είπε. Πρόσθεσε ότι η γνωμάτευση της περιβαλλοντικής αρχής δεν έχει ακόμη ετοιμαστεί μελετούνται όλα τα δεδομένα.
Η μελέτη Δρ. Χαραλαμπίδη απαντά στις ανησυχίες
Η Αντιπρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Μαθιάτη Ελένη Μιχαήλ ανέφερε ότι η θέση του κοινοτικού συμβουλίου είναι ότι σε περίπτωση που βρεθούν αρχαιότητες θα πρέπει να επέμβει το Τμήμα Αρχαιοτήτων και να γίνονται οι εργασίες με την επίβλεψή του.
Επικαλέστηκε τον συνεργάτη του Συμβουλίου Δρ. Αντώνη Χαραλαμπίδη, του οποίου η μελέτη «απαντά στις δικές μας ανησυχίες».
Ο κ. Χαραλαμπίδης διευκρίνισε ότι ο ίδιος δεν είναι αρχαιολόγος, αλλά πρόσθεσε ότι μια από τις αρχές υπέρ υποστήριξης του έργου είναι ότι «θα αναδείξει ουσιαστικά την αρχαιολογική αξία και τη μεταλλευτική του αξία του μεταλλείου, που αλλιώς δεν θα γινόταν».
Μέρος του έργου, ανέφερε, είναι η αποκατάσταση του μεταλλείου με τη μεταφορά των μπάζων, τα οποία είναι χρυσοφόρα και παραμένουν εκεί από την περίοδο του 1930 και τα οποία σύμφωνα μ με τον ίδιο «αποτελούν σοβαρό κίνδυνο», λόγω των όξινων απορροών.
Ο τρόπος για να απαμβλύνεις τους κινδύνους, είπε, είναι η ανόρυξη του οτιδήποτε παραμένει και η μεταφορά των μπάζων μέσα στο χώρο του μεταλλείου, προσθέτοντας όμως ότι η διαδικασία στοιχίζει πάρα πολλά χρήματα, επομένως προσφέρεται η δυνατότητα ανάδειξης του μεταλλείου μέσω της ανάπτυξης που προτείνεται.
Ανησυχία κοινοτήτων
Ανησυχία για τη μετακίνηση οχημάτων μέσα από τις κοινότητες τους εξέφρασαν οι κοινότητες Αγίας Βαρβάρας και Λυθρόδοντα, επισημαίνοντας και τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που έχουν εκφραστεί, χωρίς να δώσουν τις τελικές τους θέσεις.
Από την πλευρά του, εκ μέρους της Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας, ο Κωνσταντίνος Ξυδάς αναφέρθηκε στη σύγχρονη τεχνολογία και μεθόδους που χρησιμοποιεί η εταιρεία και στο εξειδικευμένο προσωπικό που εργοδοτεί, καθώς και στο ότι η αίτηση που έχει υποβάλει τηρεί όλους τους κανονισμούς. Την ίδια ώρα διευκρίνισε ότι στο χώρο που θα εργαστεί η εταιρεία δεν υπάρχει βλάστηση.
Γραπτώς θα υποβάλει τις θέσεις του το ΕΤΕΚ, το οποίο συνέστησε ειδική επιτροπή για να μελετήσει το θέμα.
Εναντίον της ανάπτυξης τάχθηκε ομάδα κατοίκων υπενθυμίζοντας ότι το μεταλλείο είναι στον προκαταρκτικό κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ και εκφράζοντας την θέση ότι θα πρέπει να κηρυχθεί ως αρχαίο μνημείο.
Πηγή: ΚΥΠΕ