Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνησή του ισχυρίστηκαν ότι η κλιματική συμφωνία του Παρισιού είναι «κακή» επειδή απαιτεί περισσότερα από τις ΗΠΑ παρά από την Κίνα. Αυτό αντανακλά μια σταθερή συντηρητική παράνοια ότι οι Κινέζοι μας κερδίζουν. Μέχρι σήμερα, παραμένει κεντρικό συντηρητικό επιχείρημα ενάντια στην κλιματική δράση το ότι η Κίνα είναι το πραγματικό πρόβλημα και δεν πράττει τίποτα, οπότε η όποια αμερικανική δράση είναι μάταιη.
Προκειμένου να στηρίξουν αυτή τη θέση, οι συντηρητικοί υποδεικνύουν το γεγονός ότι δεκάδες μονάδες με καύσιμο τον άνθρακα κατασκευάστηκαν πρόσφατα ή κατασκευάζονται σήμερα στην Κίνα. Αυτό, ισχυρίζονται, σημαίνει πως οι δεσμεύσεις της χώρας αυτής είναι ψεύτικες.
Ίσως είναι δύσκολο για το μέσο άνθρωπο να βγάλει άκρη με αυτή τη διαφωνία. Η κινεζική κυβέρνηση είναι διαβόητα αδιαφανής, η κατάσταση εξελίσσεται ραγδαία και τα όποια στοιχεία φθάνουν στα αμερικανικά ΜΜΕ είναι ρηχά και σε επίπεδο φημολογίας.
Ευτυχώς, το Center for American Progress ανέλαβε δράση. Πρόσφατα, έστειλε μια ομάδα από ερευνητές στην Κίνα για να αναλύσουν τις
ενεργειακές της αγορές, το ρυθμιστικό καθεστώς, τα δεδομένα για την κατασκευή νέων μονάδων, καθώς και για να μιλήσουν με ανθρακωρύχους και εταιρείες που διαχειρίζονται μονάδες με άνθρακα. Επιζητούσε να απαντήσει ένα απλό ερώτημα: Τι κάνει η Κίνα για τον άνθρακα;
Το αποτέλεσμα της έρευνας ήταν μια έκθεση που υπογράφουν οι Melanie Hart, Luke Bassett και Blaine Johnson, η οποία προσφέρει την πιο καθαρή εικόνα μέχρι σήμερα για τον άνθρακα στην Κίνα. Μάλιστα, όπως προκύπτει, η εικόνα αυτή διαλύει εντελώς τα συντηρητικά επιχειρήματα. Η Κίνα όχι μόνο δεν κάθεται άπρακτη ενώ οι ΗΠΑ δρουν, αλλά διεξάγει μια επιθετική και πολυμέτωπη εκστρατεία για να «καθαρίσει» τον άνθρακα προτού τον εγκαταλείψει τελείως, μέσω της μείωσης των εκπομπών ρύπων από υφιστάμενες μονάδες, την απόσυρση παλαιών μονάδων και νέων προδιαγραφών για τις νέες. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, βρίσκεται καθ’ οδόν για να ξεπεράσει τις δεσμεύσεις της στα πλαίσια της συμφωνίας του Παρισιού.
Εν ολίγοις, ενώ οι ΗΠΑ αδρανούν εν μέσω μιας κοσμικά ανόητης διαφωνίας για το αν η επιστήμη είναι αληθινή ή όχι, η Κίνα αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή με όλα της τα όπλα. Οι ΗΠΑ και όχι η Κίνα, είναι ο καθυστερημένος σε αυτή τη σχέση.
Η Κίνα καταπιάνεται με τις συνέπειες του πρόσφατου κρεσέντο της στον άνθρακα
Ας δούμε εν συντομία την ιστορία της Κίνας στον άνθρακα για να καταλάβουμε καλύτερα την τωρινή της θέση.
Ξεκινώντας το 2000, η Κίνα εισήλθε σε μια περίοδο έντονης οικονομικής ανάπτυξης, βγάζοντας από τη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους. Η ανάπτυξη αυτή τροφοδοτήθηκε σχεδόν αποκλειστικά από τον άνθρακα μέσω της χρήσης εκατοντάδων νέων, βρώμικων μονάδων.
Γύρω στο 2010, η έξαρση του άνθρακα άρχισε να καταλαγιάζει λόγω διάφορων παραγόντων. Πρώτον, η οικονομία με την ενθάρρυνση του Πεκίνου, ξεκίνησε να μεταβαίνει από την παραγωγή στις υπηρεσίες και στην ποιότητα ζωής. Δεύτερον, η κυβέρνηση άρχισε να επενδύει μαζικά στις ΑΠΕ και τρίτον, ο αέρας και το νερό έγιναν τόσο μολυσμένα που οι πολίτες άρχισαν να απαιτούν αλλαγές.
(Σημείωση: Το 2013 υπήρξε άλλη μια μικρή έκρηξη στην κατασκευή λιγνιτικών μονάδων στην Κίνα για λόγους που σχετίζονται με τις ρυθμιστικές αρχές στις επαρχίες. Αυτό ήταν που βοήθησε το συντηρητικό επιχείρημα. Είναι μια περίπλοκη ιστορία που καλύπτει η έρευνα, αλλά τελείωσε πλέον)
Όλα αυτά οδήγησαν σε μια πολυδιαφημισμένη στροφή μακριά από τον άνθρακα, όμως οι λεπτομέρειες της προσέγγισης της Κίνας είναι που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
+6
Η Κίνα πρέπει να κάνει το άλμα από τον άνθρακα απευθείας προς τις ΑΠΕ. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο
Όταν αξιολογούμε την αμερικανική και την κινεζική προσέγγιση προς τον άνθρακα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ένα βασικό στοιχείο: Οι ΗΠΑ διαθέτουν άφθονο και φθηνό φυσικό αέριο, το οποίο στερείται η Κίνα. Η διαφορά αυτή ουσιαστικά διαμορφώνει την κλιματική στρατηγική.
Βασικά, προσφέρει στις ΗΠΑ ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Επειδή το φυσικό αέριο είναι λιγότερο ρυπογόνο από τον άνθρακα, η στροφή προς αυτό μπορεί να περιορίσει τις εκπομπές. Επιπρόσθετα, οι μονάδες με αέριο είναι γρηγορότερες και πιο ευέλικτες από τις λιγνιτικές και αυτό τις καθιστά κατάλληλες για την εξισορρόπηση της στοχαστικότητας των ΑΠΕ.
Αυτός είναι ο τρόπος που οι ΗΠΑ περιόρισαν τις εκπομπές τους τα τελευταία χρόνια. Οι ΑΠΕ και η ενεργειακή αποδοτικότητα ακμάζουν, αλλά το κύριο βάρος το αναλαμβάνει η στροφή από τον άνθρακα προς το αέριο. Το αέριο προσφέρει στις ΗΠΑ ένα «μαξιλαράκι» και διαθέσιμο χώρο καθώς αναπτύσσουν τις ΑΠΕ τους.
Η Κίνα όμως δεν διαθέτει αυτή την επιλογή. Τα αποθέματα φυσικού αερίου της δεν είναι τόσο άφθονα και είναι πιο δύσκολα στην πρόσβαση, ενώ απουσιάζουν και οι υποδομές για την αξιοποίησή τους.
Άρα, η Κίνα πρέπει να κάνει το άλμα απευθείας από τον άνθρακα στις ΑΠΕ. Αυτό είναι δύσκολο.
Καταρχήν, χωρίς τη βοήθεια του φυσικού αερίου, θα χρειαστούν στρατοσφαιρικά επίπεδα ανάπτυξης στις ΑΠΕ για να υποχωρήσει ο άνθρακας. Στο Παρίσι, η Κίνα δεσμεύτηκε να προσθέσει 800-1.000 γιγαβάτ νέων ΑΠΕ ως το 2030, δηλαδή το ισοδύναμο όλου του ηλεκτρικού συστήματος των ΗΠΑ. Ακόμα και αν το καταφέρει, και πάλι δεν θα είναι αρκετό για να αντικαταστήσει τον άνθρακα.
Η Κίνα έχει πληθυσμό 1,3 δις. έναντι 325 εκατ. στις ΗΠΑ. Χρειάζεται πολύ ηλεκτρισμό, άρα δε μπορεί να εκτοπίσει τον άνθρακα όσο γρήγορα μπορούν οι ΗΠΑ. Πρέπει να διατηρήσει κάποιο μερίδιο άνθρακα, όμως η ρύπανση σημαίνει ότι πρέπει να τον «καθαρίσει», άρα τι θα κάνει;
Η κινεζική κυβέρνηση κάνει πολλά. Υπάρχει ξεχωριστή αναφορά στην έρευνα που σημειώνει τις ρυθμιστικές δράσεις, όμως οι προσπάθειες εμπίπτουν σε δύο συγκεκριμένες οδεύσεις: Πρώτον, την κατασκευή καθαρότερων μονάδων και δεύτερον, τον καθαρισμό ή την απόσυρση των υφιστάμενων μονάδων.
Η Κίνα κατασκευάζει καθαρότερες μονάδες με άνθρακα
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες μονάδων με άνθρακα. Όλες τους καίνε άνθρακα για να βράσουν νερό και να κινήσουν στρόβιλους με ατμό. Διαχωρίζονται από το πόση θερμότητα και πίεση χρησιμοποιούν για τον ατμό τους.
Οι υπο-κρίσιμες (subcritical) μονάδες δεν φτάνουν στο κρίσιμο σημείο του νερού, το οποίο είναι οι 373 βαθμοί Κελσίου και τα 225,5 κιλά ανά τετραγωνικό εκατοστό.
Οι υπερ-κρίσιμες (supercritical) μονάδες ανεβαίνουν πέρα από τους 537 βαθμούς.
Οι κατεξοχήν υπερ-κρίσιμες (ultra-supercritical) μονάδες φτάνουν ακόμα πιο ψηλά ως τους 760 βαθμούς και τα 351 κιλά ανά τ.εκ.
Κάθε αύξηση στη θερμοκρασία και την πίεση καθιστά τη διαδικασία καθαρότερη και προσφέρει περισσότερη ενέργεια και λιγότερη ρύπανση ανά μονάδα άνθρακα (οι καθαρότερες μονάδες είναι και πιο ακριβές, όπως θα περίμενε κανείς).
Η κινεζική κυβέρνηση έχει ενισχύσει τις προδιαγραφές για τις νέες μονάδες. Οι περισσότερες που κατασκευάζονται σήμερα είναι κατεξοχήν υπερ-κρίσιμες και τα αποτελέσματα είναι αρκετά εντυπωσιακά.
+6
Η ομάδα του CAP ετοίμασε έναν κατάλογο με τις 100 πιο αποδοτικές μονάδες άνθρακα στην Κίνα και τις ΗΠΑ. Οι διαφορές είναι έντονες.
Οι κορυφαίες αμερικανικές μονάδες είναι παλαιότερες και κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1967 και του 2012, ενώ της Κίνας κατασκευάστηκαν μεταξύ του 2006 και του 2015. Από τις 100 κορυφαίες μονάδες της Κίνας, οι 90 είναι κατεξοχήν υπερ-κρίσιμες, ενώ στον αμερικανικό κατάλογο υπάρχει μόνο μια αυτού του είδους.
+6
Η Κίνα διαθέτει ακόμα ένα τεράστιο στόλο από βρώμικες υπο-κρίσιμες μονάδες, αλλά κινείται ταχύτατα προς ένα στόλο με χαμηλότερους ρύπους και αυξημένη απόδοση.
(Σημείωση: Είναι πολύ ευκολότερο να προσθέσει κανείς CCS στις κατεξοχήν υπερ-κρίσιμες μονάδες και η Κίνα ηγείται και στο συγκεκριμένο τομέα)
Η Κίνα ενισχύει τις προδιαγραφές για τις υφιστάμενες μονάδες άνθρακα
Προφανώς, ο συνολικός στόλος της Κίνας στον άνθρακα δεν είναι τόσο καθαρός όσο οι 100 καθαρότερες μονάδες της. Σύμφωνα με το S&P Global Platts, από τις 920 μονάδες με άνθρακα που λειτουργούν στη χώρα, το 19% είναι κατεξοχήν υπερ-κρίσιμες, το 25% είναι υπερ-κρίσιμες και το 56% υπο-κρίσιμες.
Αυτό προκαλεί έντονη ρύπανση, η οποία έχει γίνει εθνικό πρόβλημα στην Κίνα. Οδήγησε σε κοινωνικές αναταραχές και απειλεί με ακόμα περισσότερες τριβές μελλοντικά.
Προς απάντηση, ξεκινώντας το 2011, η κινεζική κυβέρνηση υιοθέτησε μια μεγάλη αλλαγή πορείας. Αντί να συγκαλύπτει τα δεδομένα για τη ρύπανση στα αστικα κέντρα, προχώρησε στην προσεκτική μέτρηση και δημοσίευσή τους. Σύμφωνα με το CAP, υπάρχει «ένα νέο σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα που παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για όλη τη χώρα». Κάθε οικογένεια στην ανερχόμενη μέση τάξη της Κίνας γνωρίζει πλέον πόσο καθαρός είναι ο αέρας και ποιες είναι οι συνέπειες για τα παιδιά της.
Αυτό επέτρεψε στην κυβέρνηση να ελέγξει την οργή της κοινής γνώμης και να την κατευθύνει ενάντια στις επαρχίες ή τις επιχειρήσεις που καθυστερούν στις προσπάθειές τους. Με άλλα λόγια, το Πεκίνο άρπαξε την τίγρη από την ουρά και δεν θα την αφήσει να φύγει.
«Για το κομμουνιστικό κόμμα της Κίνας δεν υπάρχει γυρισμός. Αυτό είναι πλέον ένα ζήτημα πολιτικής επιβίωσης», σχολιάζει το CAP.
Με αφετηρία το 2014, η Κίνα εφήρμοσε προδιαγραφές για τη ρύπανση που είναι «πιο αυστηρές από τις αντίστοιχες της Ε.Ε και των ΗΠΑ», αναφέρει η έρευνα.
+6
Μέχρι στιγμής, η νέα νομοθεσία επικεντρώθηκε στις συμβατικές ρυπογόνες ουσίες καθώς αυτές είναι που προκαλούν την κρίση, αλλά στο νέο γύρο ρυθμιστικών μέτρων θα τεθεί στο στόχαστρο το διοξείδιο του άνθρακα. Ήδη η Κίνα ενισχύει τις προδιαγραφές για την αποδοτικότητα – κιλοβάτ ανά μονάδα άνθρακα που καίγεται – οι οποίες θα οδηγήσουν σε πτώση της έντασης άνθρακα του ηλεκτροπαραγωγικού στόλου.
Ο υφιστάμενος στόλος με άνθρακα ήδη βιώνει ένα ραγδαίο πρόγραμμα τεχνολογικών αναβαθμίσεων, το οποίο οδηγεί στο εξής εκπληκτικό συμπέρασμα:
Αν συνεχιστούν στις ΗΠΑ οι υπάρχουσες ρυθμιστικές τάσεις, ως το 2020 κάθε μονάδα με άνθρακα της χώρας θα ήταν παράνομη αν λειτουργούσε στην Κίνα.
Η Κίνα θα αποσύρει πολλές μονάδες άνθρακα
Η έξαρση στην κατασκευή μονάδων με άνθρακα που καταγράφτηκε στην Κίνα μετά το 2013, που αναφέραμε πιο πάνω, προχώρησε παρά το ότι η οικονομία της στρεφόταν στις υπηρεσίες, οι ΑΠΕ αναπτύσσονταν και η ζήτηση για άνθρακα περιοριζόταν.
Η κυβέρνηση συνειδητοποίησε τι συνέβαινε και μεσολάβησε για να το σταματήσει.
Ξεκίνησε να διατάσσει τους κρατικούς αξιωματούχους να κάνουν καλύτερη δουλειά στο να ταιριάζουν τις εγκρίσεις νέων έργων με την τοπική ζήτηση και με την ενεργειακή πολιτική του Πεκίνου. Ακόμα και όταν απέτυχαν να αναστείλουν την τάση, παρενέβησαν για να ακυρώσουν σχέδια, ανάμεσά τους και έργα που βρίσκονταν υπό κατασκευή. Νωρίτερα φέτος, η εθνική αρχή ενέργειας της χώρας ακύρωσε 103 σχέδια για μονάδες με άνθρακα σε 13 διαφορετικές επαρχίες, τα οποία θα πρόσθεταν 120 γιγαβάτ ισχύος στο δίκτυο. Το Πεκίνο αποσύρει επίσης σταθερά παλαιότερες μονάδες που δεν επιτυγχάνουν τις νέες αυστηρότερες προδιαγραφές για τις εκπομπές.
Ακόμα και με αυτά τα μέτρα, η ισχύς του άνθρακα ξεπερνά κατά πολύ τη ζήτηση, το οποίο σημαίνει ότι οι υφιστάμενες μονάδες λειτουργούν σε χαμηλότερο βαθμό.
Σήμερα, το Πεκίνο αναγκάζει κάθε μονάδα να λειτουργεί στον ίδιο βαθμό ισχύος, ο οποίος είναι 47,7% επί της ονομαστικής του ισχύος. Το 2016, η χρήση υποχώρησε σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1970, όταν η χώρα εξερχόταν από την πολιτιστική επανάσταση.
+6
Δεν υπάρχει κανένα δείγμα ότι η πτώση στη ζήτηση για άνθρακα θα αντιστραφεί στο εξής. Αυτό σημαίνει ότι οι βαθμοί χρήσης θα συνεχίσουν να υποχωρούν και πολλές ακόμα μονάδες θα κλείσουν, ανάμεσά τους και νεότερες.
Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να αντιγράψουν το κινεζικό σχέδιο, όμως πρέπει να αντιγράψουν τη φιλοδοξία του
Όπως προαναφέραμε, η Κίνα δεν έχει πρόσβαση σε άφθονα αποθέματα αερίου. Δεν μπορεί να αποφύγει το να ζει με τον άνθρακα για ένα διάστημα, οπότε επενδύει σημαντικά στον «καθαρισμό» αυτής της ισχύος.
Οι ΗΠΑ έχουν πρόσβαση σε άφθονο αέριο, το οποίο παρέχει το απαιτούμενο «μαξιλαράκι» για μια ταχεία μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για την κατασκευή νέων μονάδων άνθρακα στις ΗΠΑ και δεδομένου του πόσο ρυπογόνες είναι οι αμερικανικές μονάδες σε σχέση με τις κινεζικές, η καλύτερη λύση είναι να κλείσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Δεν είναι απαραίτητες και σκοτώνουν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους ετησίως. Ίσως θα μπορούσαν να συνεχίσουν μερικές από τις πιο καθαρές μονάδες για λίγο, αλλά σε αντίθεση με την Κίνα, οι ΗΠΑ δεν έχουν λόγο να επενδύσουν πλέον στον άνθρακα.
Αυτό που θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να δανειστούν από την Κίνα είναι ένα σοβαρό, μακροπρόθεσμο σχέδιο για τη μείωση των ρύπων στην ηλεκτροπαραγωγή, αντί για το ανεπαρκές, ημιτελές σχέδιο που έχουν σήμερα. Ακόμα και αυτή η προσπάθεια βρίσκεται πλέον στα χέρια ενός κόμματος που σε αντίθεση με τα κόμματα σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη, αρνείται την ίδια την ανάγκη της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Η συντηρητική θέση ότι οι ΗΠΑ ρισκάρουν αν δράσουν μόνες τους για την κλιματική αλλαγή, είναι το αντίθετο από την πραγματικότητα. Η Κίνα δρα πολύ πιο διεθνώς και επιθετικά από τις ΗΠΑ. Επενδύει περισσότερο, κατασκευάζει περισσότερο, δοκιμάζει και πειραματίζεται περισσότερο. Αν οι ΗΠΑ παραμείνουν σε αυτό το μονοπάτι, ως το 2030 η Κίνα θα είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στην κλιματική αλλαγή, τεχνολογικά και οικονομικά.
Φυσικά, οι κλιματικές επενδύσεις είναι μονάχα ένα μικρό μέρος του τεράστιου σχεδίου της Κίνας για αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομίας. Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με άλλη μια ισχυρή αυτοκρατορία που έγινε υπερβολικά «πρησμένη» και ανόητη για να δει το μέλλον που έρχεται.
Πηγή: vox.com