Σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, συμπεριλαμβανομένων και των Κυπρίων, ζει σε παράκτιες περιοχές. Επομένως η διαχείριση των παράκτιων πόρων είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την οικονομία μιας χώρας, ως πόρος για την παραγωγή τροφίμων καθώς και τη βιομηχανία του τουρισμού.
Αυτά ανέφερε η Επίτροπος Περιβάλλοντος Ιωάννα Παναγιώτου σε χαιρετισμό της στη συζήτηση «Πράσινες Παραλίες: Προϋπόθεση για τον Αειφόρο Τουρισμό στην Κύπρο».
Ταυτόχρονα τόνισε ότι η κατάχρηση ή η κακή χρήση των παράκτιων πόρων μπορεί να προκαλέσει τη μείωση τους πέρα από τα όρια βιωσιμότητας τους.
Παράλληλα, πρόσθεσε, η παράκτια ζώνη συνδέεται άμεσα με ανθρωπογενείς δραστηριότητες οι οποίες στις πλείστες των περιπτώσεων έχουν ως αποτέλεσμα την ποιοτική υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Οι παράγοντες αυτοί, σημείωσε η κ. Παναγιώτου μπορούν να διακριθούν σε δύο κύριες κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία αφορά τη ρύπανση των παράκτιων ζωνών, ενώ η δεύτερη κατηγορία αφορά την υποβάθμιση των πόρων και των οικοτόπων.
«Η αποστράγγιση υγροτόπων, η εξόρυξη άμμου, η δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων, η δημιουργία μαρίνων και λιμανιών χωρίς τη διεξαγωγή εμπεριστατωμένων περιβαλλοντικών μελετών, αποτελούν ορισμένα μόνο παραδείγματα που έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή πολλών θαλάσσιων ενδιαιτημάτων εντός της παράκτιας ζώνης καθώς και τη διάβρωση της ακτογραμμής» ανέφερε.
Ταυτόχρονα σημείωσε ότι «ο σχεδιασμός οργανωμένων χώρων παραλίας με αρχές αειφορικής διαχείρισης αποτελεί βασικό ζητούμενο για την Κύπρο, καθότι ο τουρισμός αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας».
Η «αειφόρα οργανωμένη παραλία», συμπλήρωσε η Επίτροπος, «είναι αυτή που διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές ασφάλειας για τους χρήστες και παρέχει όλες εκείνες τις ανέσεις, χωρίς όμως να δημιουργούνται περιβαλλοντικές ή κοινωνικές πιέσεις στην περιοχή.
Βασικές προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό μια οργανωμένης παραλίας με τις αρχές της αειφόρου διαχείρισης, τόνισε, αποτελούν:
- Η τήρηση της νομοθεσίας αναφορικά με την ποιότητα των υδάτων.
- Η εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων μερών (Πολιτεία, επιχειρήσεις, πολίτες).
- Η ισχυρή θέληση της πολιτείας να θέσει όρους και κανόνες σχετικά με τη διαχείριση των οργανωμένων παραλιών.
Ο σχεδιασμός μιας οργανωμένης παραλίας με βάση τις αρχές της αειφόρου διαχείρισης, είπε, περιλαμβάνει:
- Την αξιολόγηση και τη διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων που υπάρχουν στις παραλίες (οργανωμένοι χώροι της παραλιακής ζώνης).
- Την εξασφάλιση ελάχιστων απαιτούμενων υποδομών άνεσης και ασφάλειας.
- Τη διασφάλιση της ένταξης καλών πρακτικών διαχείρισης.
- Την περιβαλλοντική διαχείριση βάσει των απαιτήσεων διεθνών προτύπων.
- Το σχεδιασμό ασφαλών υποδομών, με βάση το πληθυσμιακό δυναμικό στο οποίο μπορεί να ανταπεξέλθει μια παραλία, χωρίς να επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον.
- Την παρακολούθηση της ικανοποίησης των χρηστών.
- Την εκπαίδευση του προσωπικού που εργάζεται στη παραλία.
- Την προβολή της παραλίας σε διάφορα μέσα και συνέδρια ως εφαρμογή καλής πρακτικής.
Στόχος μας, συνέχισε η κ. Παναγιώτου, «πρέπει να είναι η ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού με την ενσωμάτωση όλων των περιβαλλοντικών κριτηρίων στις διαχειριστικές πρακτικές των παραλιών μας».
«Οι πράσινες παραλίες που βάσει κριτηρίων, όπως είναι η ασφάλεια, η ποιότητα των νερών, οι διευκολύνσεις, η τοπογραφία και η διαχείριση των απορριμμάτων, θα πρέπει να αποκτήσουν ένα κωδικό όνομα, ώστε να δίδεται το δικαίωμα στον χρήστη να επιλέγει εύκολα το είδος της παραλίας, αλλά και το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών που επιθυμεί να έχει» υπέδειξε.
Συνεχίζοντας η κ. Παναγιώτου χαιρέτισε την συνεργασία μεταξύ του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ), του Κυπριακού Συνδέσμου Αειφόρου Τουρισμού (Cyprus Sustainable Tourism Initiative – CSTI) και της μη κερδοσκοπικής Οργάνωσης του Ηνωμένου Βασιλείου “The Travel Foundation”, που έχουν καθορίσει ελάχιστα κριτήρια για αειφόρες παραλίες και έχουν είδη υλοποιήσει πιλοτικό πρόγραμμα με καθορισμό πράσινων παραλιών στην Κύπρο.
«Είναι άξιο αναφοράς ότι και οι πρώτες πράσινες παραλίες με βάση την εν λόγω συνεργασία έχουν υλοποιηθεί στην επαρχία της Αμμοχώστου και συγκεκριμένα στις παραλίες “Nissi Beach” και “Fig Tree Bay”, με πρωτοβουλίες που είναι σχεδιασμένες ώστε να βελτιώσουν τόσο το περιβάλλον των παραλιών όσο και την εμπειρία που αυτές προσφέρουν στους χρήστες» είπε.
Παρόλα αυτά, συμπλήρωσε «είναι με λύπη που παρατηρώ διάφορες επεμβάσεις από Δήμους και Κοινότητες σε παραλίες, που καθόλου δεν συντείνουν στην αειφόρο ανάπτυξη των παραλιών μας, παρά μόνο στο να εξυπηρετήσουν όσους περισσότερους επισκέπτες μπορούν, αγνοώντας το βαθμό των ανέσεων που θα τους παρέχουν, καθώς για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της κάθε περιοχής».
«Η επίλυση των προβλημάτων που αφορούν την παράλια ζώνη απαιτεί κατά την άποψη μου μια ολοκληρωμένη διαχείριση η οποία θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή των αρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ιδιωτικών φορέων και των ίδιων των πολιτών» τόνισε η κ. Παναγιώτου επισημαίνοντας ότι «η ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των παραλιών επιβαρύνει την κατάσταση, ειδικά σε συνάρτηση με τα νομοθετικά κενά που παρατηρούνται».
Καταλήγοντας η Επίτροπος επεσήμανε ότι «ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου μοντέλου διαχείρισης των παράλιων ζωνών αποτελεί δράση θεμελιώδους σημασίας, τόσο για την προστασία των ζώντων οργανισμών και των βιοτόπων τους, όσο και για την υλοποίηση της αειφόρου ανάπτυξης και των πράσινων παραλιών, ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα της Κύπρου σε προσέλκυση τουριστών σε συνδυασμό με την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και τοπικού περιβάλλοντος της χώρας μας».