Υπερψηφίστηκαν σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Στρασβούργο, οι φιλόδοξοι στόχοι που θέτουν οι Ευρωβουλευτές για τη διαχείριση των αποβλήτων, θέτοντας αυστηρούς στόχους με ορίζοντα υλοποίησης το 2030.
Σύμφωνα με τις νομοθετικές προτάσεις που περιλαμβάνονται σε τέσσερις εκθέσεις, οι οποίες εγκρίθηκαν από την ολομέλεια του ΕΚ, στο Στρασβούργο, η Κύπρος και τα υπόλοιπα κράτη μέλη θα πρέπει μέχρι το 2030 να μειώσουν το ποσοστό των απορριμάτων που καταλήγουν για υγειονομική ταφή, στο 5%, καθώς και να αυξήσουν τα ποσοστά επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης οικιακών αποβλήτων στο 70%, από 44% που είναι ο κοινοτικός μέσος όρος σήμερα. Επίσης, υποχρεούνται σε μείωση των απορριμμάτων των τροφίμων κατά 50%.
Μετά από διαβήματα, η Κύπρος κατάφερε να συμπεριληφθεί στην ομάδα κρατών μελών που δικαιούνται να λάβουν μια παράταση πέντε ετών, ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν στους νέους στόχους.
Το πακέτο που υπερψηφίστηκε σήμερα, με εισηγήτρια την Ιταλίδα Ευρωβουλευτή των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Σιμόνα Μποναφέ, περιλαμβάνει τέσσερα σχέδια Οδηγιών για την υγειονομική ταφή απορριμμάτων, τον περιορισμό των απορριμμάτων, την ανακύκλωση των συσκευασιών, την απόσυρση οχημάτων, την ανακύκλωση μπαταριών και συσσωρευτών και την επεξεργασία αποβλήτων ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
Πρόκειται για συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση και θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο. Ωστόσο τα σημερινά δεδομένα απαιτούν δραστικές αναπροσαρμογές για την Κύπρο. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat και της Κομισιόν, που επικαλείται το ΕΚ, με 615 κιλά κατά κεφαλήν αστικά απόβλητα, η Κύπρος βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 474 κιλών που παράγονται ετησίως, ενώ το ποσοστό ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ανήλθε κατά το 2014 στο 17%. Παράλληλα, το ποσοστό των απορριμάτων που κατέληξε για υγειονομική ταφή στο νησί ανήλθε το 2014 στο 76%.
Στο άλλο άκρο, η Γερμανία με 631 κιλά κατά κεφαλήν απορρίμματα ανακυκλώνει και κομποστοποιεί το 66% ενώ, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το ποσοστό που κατέληξε σε χώρους υγειονομικής ταφής το 2014 ήταν μηδαμινό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει έως το 2030 τα κράτη μέλη να έχουν φτάσει να ανακυκλώνουν το 65% των απορριμμάτων και να περιορίσουν την υγειονομική ταφή αυτών στο 10%. Όμως, η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέβασε το στόχο για ανακύκλωση απορριμμάτων στο 70% και έθεσε το ανώτατο ποσοστό για την υγειονομική ταφή απορριμμάτων στο 5%, δίνοντας όμως περισσότερο χρόνο στις χώρες που το χρειάζονται.
Οι νομοθεσίες αφορούν τα απορρίμματα που προέρχονται κυρίως από νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, που μαζί αποτελούν το 8% των συνολικών απορριμμάτων στην ΕΕ. Πρόκειται για το πρώτο βήμα για τη δημιουργία μίας κυκλικής οικονομίας.
Τα νέα σχέδια Οδηγιών περιλαμβάνουν επίσης διατάξεις για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και την επέκταση της ευθύνης των παραγωγών, καθώς και για την εναρμόνιση των ορισμών, των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων και των μεθόδων υπολογισμού των στόχων.
Κατά τη σημερινή συζήτηση στην ολομέλεια, η εισηγήτρια Σιμόνα Μποναφέ ανέφερε ότι το Ευρωκοινοβούλιο έδειξε με πολύ μεγάλη πλειοψηφία ότι πιστεύει στη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία.
Είπε επίσης ότι η δέσμη μέτρων αφορά στη δημιουργία ενός βιώσιμου προτύπου και θα βοηθήσει την ανταγωνιστικότητα και την οικονομία. Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης έχει φτάσει στα όρια του και είναι δαπανηρό, δεν βοήθα στην οικονομία ούτε στη διατήρηση των πόρων, είπε η Ιταλίδα Ευρωβουλευτής.
Λαμβάνοντας το λόγο ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμμερμανς είπε ότι αν η Ευρώπη ηγηθεί με φιλόδοξες πολιτικές, ο υπόλοιπος κόσμος θα ακολουθήσει, ενώ ανέφερε ότι η μείωση και διαχείριση των αποβλήτων αποτελούν κομβικά σημεία στην κυκλική οικονομία.
Σύμφωνα με τον κ. Τίμμερμανς, η υγειονομική ταφή στην Ευρώπη πρέπει να μειωθεί, ενώ έκανε λόγο και για ευκαιρίες στη δημιουργία θέσεων εργασίας στον κλάδο της ανακύκλωσης.
«Τα απόβλητα δεν είναι πλέον πρόβλημα αλλά ευκαιρία όταν τα διαχειριζόμαστε σωστά» ανέφερε. Είπε τέλος ότι δεν πρέπει να ανησυχούν οι χώρες που έχουν μείνει πίσω, παραπέμποντας στα διαθέσιμα κονδύλια και πρόσθεσε ότι η μετάβαση αυτών των κρατών μελών στη βιώσιμη οικονομία θα γίνει πιο γρήγορα.
Πρέπει να τερματίσουμε την ανεξέλικτη δημιουργία αποβλήτων και να στοχεύσουμε στη βιώσιμη κατανάλωση για να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να διασφαλίσουμε την ποιότητα ζωής, ανέφερε από την πλευρά του ο Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ και της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς (ΕΕΑ) Νεοκλής Συλικιώτης.
Σε παρέμβασή του κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του ΕΚ είπε ότι πρέπει να τεθούν δεσμευτικοί στόχοι, ζήτησε όμως ιδιαίτερη στήριξη στα κράτη που έχουν πληγεί περισσότερο από τη σκληρή λιτότητα. Είπε τέλος ότι σημαντικοί στόχοι απουσιάζουν, όπως η αποκατάσταση των χωματερών και η διασφάλιση της συμμετοχής τοπικών κοινοτήτων, συνδικαλιστικών και άλλων φορέων στη διαδικασία διαμόρφωση της νομοθεσίας.
Στη δική του παρέμβαση ο Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ και της ΕΕΑ Τάκης Χατζηγεωργίου ανέφερε ότι παράγουμε πράγματα που δεν χρησιμοποιούμε, φέροντας ως παράδειγμα τους διαφορετικούς τύπους φορτιστή που απαιτούνται σε διαφορετικά μοντέλα κινητών γνωστής εταιρείας. Εκατομμύρια χιλιόμετρα από ηλεκτρικό σύρμα πάει για ανακύκλωση, είπε ενώ αναφέρθηκε και στη μη ανακύκλωση σε σπόρους στις καλλιέργειες.
Οι εκπρόσωποι των πολιτικών ομάδων εκφράστηκαν στην πλειοψηφία τους θετικά έναντι των οδηγιών, χωρίς να απουσιάζουν και οι επικρίσεις, ενώ αρκετοί Ευρωβουλευτές στάθηκαν στα οφέλη για το περιβάλλον, την αγορά εργασία αλλά και την ανάκτηση πρώτων υλών.
Ο Ευρωβουλευτής Karl-Heinz Florenz τoυ Ευρωπαϊκoύ Λαϊκoύ Κόμματoς χαρακτήρισε «πυξίδα» τη νομοθεσία, ενώ η Miriam Dalli των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στάθηκε στην καλή συνεργασία που υπήρξε. Το μέλλον έγκειται στην αποτελεσματική χρήση των πόρων, ενώ τα απόβλητα μιας επιχείρησης πρέπει να αποτελέσουν πόρους για μια άλλη, πρόσθεσε.
Ο Mark Demesmaeker της Ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών είπε ότι αντί να θάβουμε πολύτιμα υλικά, πρέπει να τα ανακτούμε, ενώ ο Nils Torvalds της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών σημείωσε ότι κάποια κράτη μέλη είναι πιο μπροστά από άλλα. Ο Josu Juaristi Abaunz της ΕΕΑ είπε ότι πρέπει να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα προς το Συμβούλιο, προωθώντας μια σφαιρική αλλαγή, ενώ ο Davor Skrlec τωv Πρασίvωv είπε ότι η νομοθεσία θα βοηθήσει την κυκλική οικονομία
Πιο επικριτικά στάθηκε η Julia Reido της Ομάδας Ευρώπη Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας, λέγοντας ότι φιλόδοξες ευρωπαϊκές πολιτικές πρέπει να εντάσσονται στο σωστό νομοθετικό πλαίσιο και οι βέλτιστες πολιτικές για κάθε χώρα να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο, ενώ ο Jean-François Jalkh της Ευρώπης των Εθνών και της Ελευθερίας έκανε λόγο για έλλειψη ευελιξίας, που θα οδηγήσει σε ακρίβεια στα κράτη μέλη και οφέλη για τις πολυεθνικές.
Πηγή: ΚΥΠΕ