Την ώρα που οι επιδόσεις της Κύπρου υπολείπονται του μέσου όρου της ΕΕ από πλευράς παραγωγικότητας των πόρων, η χώρα θα πρέπει να αδράξει τις ευκαιρίες και ν` αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που δημιουργούνται μέσα από την αναγκαία πλέον εφαρμογή μιας Κυκλικής Οικονομίας, σύμφωνα με την Επίτροπο Περιβάλλοντος, Ιωάννα Παναγιώτου.
Η κ. Παναγιώτου, ανέπτυξε την Παρασκευή (24 Φεβρουαρίου) το θέμα "Ο ρόλος της Κύπρου και πιθανές προκλήσεις", στο πλαίσιο της Ημερίδας "Η Κύπρος στο Δρόμο της Στρατηγικής της Κυκλικής Οικονομίας", που διοργανώνουν το Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, με χορηγό επικοινωνίας το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Όπως είπε η κ.Παναγιώτου, η έννοια της Κυκλικής Οικονομίας έρχεται να ανταποκριθεί στη φιλοδοξία για αειφόρο ανάπτυξη στα πλαίσια της αυξανόμενης πίεσης από την παραγωγή και κατανάλωση των πόρων και του περιβάλλοντος του πλανήτη και αποτελεί, κατά την άποψη της, το οικονομικό- αναπτυξιακό μοντέλο που θα επιφέρει λύσεις στην οικονομική, οικολογική και κοινωνική κρίση που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα.
Αν και η μετάβαση σε μια πιο Κυκλική Οικονομία, προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για την Ευρώπη και τους πολίτες της, τα στοιχεία για την Κύπρο δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς υπάρχει ακόμη πολλής δρόμος για φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε η κ.Παναγιώτου, οι επιδόσεις της Κύπρου υπολείπονται του μέσου όρου της ΕΕ από πλευράς παραγωγικότητας των πόρων - δηλαδή πόσο αποδοτικά χρησιμοποιεί η οικονομία τους υλικούς πόρους για την παραγωγή πλούτου - με 1,85 EUR/kg το 2015, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 2 EUR/kg.
Επίσης, συνέχισε, δεν υπάρχει γενικό πλαίσιο πολιτικής για την Κυκλική Οικονομία στην Κύπρο και "τα μέτρα πολιτικής και χρηματοδότησης και οι μηχανισμοί που την προωθούν, εξακολουθούν να στηρίζονται σε πληροφορίες, τεχνολογίες ή ύλες που προστατεύουν ή αποκαθιστούν την ποιότητα του περιβάλλοντος".
Ενδεικτικό, συμπλήρωσε, είναι το γεγονός ότι η Κύπρος καταγράφει, κατά μέσο όρο, μόλις, 1,4 πράσινους υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης ανά Μικρομεσαία Επιχείρηση.
Αναφερόμενη στην οικοκαινοτομία (καινοτομίες που ωφελούν το περιβάλλον και δημιουργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες) , η Επίτροπος Περιβάλλοντος είπε πως η Κύπρος εξακολουθεί να μην αποδίδει ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα η χώρα να κατατάσσεται τρίτη από το τέλος στην κατάταξη των χωρών της ΕΕ, ενώ σημείωσε πως οι δημόσιες δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στην Κύπρο κυμαίνονται πάντα σε χαμηλά επίπεδα και πρέπει να αυξηθούν ουσιαστικά.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε η κ.Παναγιώτου στο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ημερομηνίας 3 Φεβρουαρίου 2017, το οποίο αναφέρει τις κύριες προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ, στην Κύπρο και οι οποίες συνδέονται άμεσα και με την Κυκλική Οικονομία.
Μια από τις προκλήσεις που καταγράφονται αφορά την ανάγκη για "καλύτερη προστασία των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Natura 2000 από μη συμβατές δραστηριότητες ή εξελίξεις που τις κατακερματίζουν ή τις υποβαθμίζουν, καθώς και ενίσχυση των πολιτικών και των ενεργειών επιβολής για την εξάλειψη της παράνομης παγίδευσης πτηνών".
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα θεωρείται επίσης η διαχείριση των αποβλήτων στην Κύπρο, όπου η παραγωγή αστικών αποβλήτων εξακολουθεί να είναι σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (617 kg ετησίως ανά κάτοικο, έναντι 475 kg περίπου κατά μέσο όρο, το 2014).
Το δε μεγαλύτερο μέρος των αστικών αποβλήτων της Κύπρου καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (80 % έναντι 28 % κατά μέσο όρο για την ΕΕ), ενώ η ανακύκλωση αντιπροσωπεύει το 19 %, συμπεριλαμβανομένου του 4 % της λιπασματοποίησης, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (44 %).
Επιπρόσθετα, παρά το ότι παρατηρείται μείωση της υγειονομικής ταφής, ο ρυθμός αυτής της μείωσης είναι πολύ αργός, ενώ σημειώνεται πως εξακολουθούν να λειτουργούν δύο παράνομοι χώροι υγειονομικής ταφής, δεν εφαρμόζονται φόροι υγειονομικής ταφής στην Κύπρο, εφαρμόζονται περιορισμένα προγράμματα ευθύνης του παραγωγού, δεν υπάρχουν συστήματα κινήτρων που να ενθαρρύνουν την πρόληψη και τη συμμετοχή στη χωριστή αποκομιδή, ενώ έχουν χορηγηθεί πολύ περιορισμένα κίνητρα στις Τοπικές Αρχές για την ανάπτυξη της χωριστής αποκομιδής.
Υπογραμμίζει ακόμη πως η πρόληψη και η μείωση της παραγωγής αποβλήτων σε συνδυασμό με την απαραίτητη αύξηση, ως προς την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των πόρων της κυπριακής οικονομίας, να αυξήσουν τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στον τομέα της ανακύκλωσης.
Η πλήρης εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας , εκτιμάται πως θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερες από 2,000 θέσεις εργασίας στην Κύπρο και να αυξήσει τον ετήσιο κύκλο εργασιών του τομέα διαχείρισης αποβλήτων κατά περισσότερο από 200 εκατομμύρια ευρώ.
"Λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε το 2015 στα πλαίσια του προγράμματος RETHINK θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη περαιτέρω ενημέρωσης των πολιτών για το θέμα της μείωσης των αποβλήτων και τη δημιουργία Παιδείας πράσινης κατανάλωσης", συμπλήρωσε η Επίτροπος Περιβάλλοντος.
Ανάμεσα στις προκλήσεις περιλαμβάνεται και η διαχείριση των υδάτων, καθώς η Κομισιόν, όπως είπε η Ιωάννα Παναγώτου ζητά "βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων και τη θέσπιση μιας πολιτικής τιμολόγησης του νερού σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, που καλύπτει ευρύ φάσμα υπηρεσιών σχετικά με το νερό, καθώς και βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων με σκοπό την αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων όπως είναι η λειψυδρία και η υπεράντληση".
Σε σχέση με τη ποιότητα του αέρα, θεωρείται ότι η Κύπρος είναι σε γενικές γραμμές σε καλό δρόμο όσον αφορά στην επίτευξη των προτύπων της ΕΕ , αλλά και πως υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτιώσεων, ενώ αναφορά γίνεται και στην ανάγκη για φορολόγηση της ρύπανσης και της χρήσης πόρων, η οποία μπορεί να αποφέρει αυξημένα έσοδα και σημαντικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη, σε σημείο που αν μετατραπούν οι φόροι επί της εργασίας σε φόρους για το περιβάλλον θα μπορούσε να επιφέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 0.95% το 2018.
Τέλος, για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των πόλεων, όπου η ΕΕ ενθαρρύνει τις πόλεις να εφαρμόζουν πολιτικές βιώσιμου πολεοδομικού προγραμματισμού και σχεδιασμού, καταγράφεται πως "σε αυτούς τους τομείς η Κύπρος έχει ακόμα μεγάλη απόσταση να διανύσει".
Σύμφωνα με την Επίτροπο Περιβάλλοντος, η Κύπρος θα μπορούσε να πετύχει καλύτερες επιδόσεις σε τομείς στους οποίους υπάρχει ήδη μια ικανοποιητική βάση γνώσεων και ορθές πρακτικές και τόνισε πως η γρήγορη ανάληψη των ευκαιριών και η αντιµετώπιση των προκλήσεων της Κυκλικής Οικονομίας, εξαρτάται από τη διευρυμένη υποστήριξή της από την κοινωνία.
Η συμμετοχή των ΜΚΟ, των επιχειρηματικών και καταναλωτικών οργανώσεων, του ακαδημαϊκού κόσμου, των ερευνητικών ιδρυμάτων και άλλων ενδιαφερόμενων είναι άκρως απαραίτητη σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, ενώ απαιτείται δράση προκειμένου να κοινοποιηθούν οι ιδέες και τα οφέλη της Κυκλικής Οικονομίας στους πολίτες και στην καθημερινή ζωή τους, κατέληξε στην ομιλία της η Ιωάννα Παναγιώτου.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ