Η νέα διαχωρισμένη ΑΗΚ

Ένα μεγάλο κεφάλαιο που θα αλλάξει το πρόσωπο της ΑΗΚ αποτελεί η απόφαση για λογιστικό και λειτουργικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων του οργανισμού, στην προσπάθεια να τεθούν κώδικες εταιρικής διακυβέρνησης και δεοντολογίας, αλλά και να αποτραπούν φαινόμενα που ενδεχομένως να παρεμποδίσουν την  ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου.

Με απόφασή του τον Δεκέμβριο του 2013, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το θεσμικό πλαίσιο αποκρατικοποιήσεων κρατικών και ημικρατικών οργανισμών, μεταξύ των οποίων περιλαμβανόταν και η ΑΗΚ. Στη συνέχεια, μετά και από διαβουλεύσεις με την Τρόικα, η κυβέρνηση απέσυρε τους σχεδιασμούς της για αποκρατικοποίηση της ΑΗΚ και το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 11 Ιανουαρίου 2016 ενέκρινε κατ΄αρχήν τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό της ΑΗΚ. Δηλαδή, τον διαχωρισμό της ΑΗΚ σε δύο νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, διαχωρίζοντας τις μονοπωλιακές δραστηριότητες των δικτύων, από τις ανταγωνιστικές δραστηριότητες της παραγωγής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Οι σχεδιασμοί για τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό της Αρχής θα επανεξεταστούν από το Υπουργικό Συμβούλιο, σε ένα χρόνο, μετά και την ολοκλήρωση του λογιστικού και λειτουργικού διαχωρισμού της ΑΗΚ σε δύο επιχειρηματικές μονάδες, αλλά και στη βάση μιας σειράς αστάθμητων παραγόντων και προϋποθέσεων, όπως, καταγράφονται εξαντλητικά στη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και οι οποίοι έχουν σχέση με την επιτυχή λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τις αλλαγές στον ηλεκτρικό τομέα της χώρας και στο ενδεχόμενο πολιτικών εξελίξεων με το Κυπριακό. 

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
Η ΑΗΚ είναι καθετοποιημένη επιχείρηση και πραγματοποιεί πολλαπλές δραστηριότητες, οι οποίες, με βάση την απόφαση της ΡΑΕΚ τον Απρίλιο του 2014, διαχωρίζονται σε ανταγωνιστικές και σε μονοπωλιακές. Πραγματοποιεί όλες τις δραστηριότητες σε ένα ηλεκτρικό σύστημα (παράγει, , μεταφέρει, διανέμει και προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια). Το ανταγωνιστικό μέρος αποτελείται από την παραγωγή και την προμήθεια και το μονοπωλιακό μέρος αποτελείται από το δίκτυο μεταφοράς και το δίκτυο διανομής. Ταυτόχρονα, η ΑΗΚ πραγματοποιεί και δραστηριότητες οι οποίες έχουν κατονομαστεί ως μη ρυθμιζόμενες.
Με τις σχετικές αποφάσεις της, η ΡΑΕΚ αποφάσισε όπως η ΑΗΚ προχωρήσει στον λειτουργικό και λογιστικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων της. Βασικός στόχος των αποφάσεων της ΡΑΕΚ είναι η αποτροπή της αλληλοεπιδότησης μεταξύ των δραστηριοτήτων της ΑΗΚ, με σκοπό να αφαιρεθεί η όποια δυνατότητα στρέβλωσης  του κόστους της κάθε δραστηριότητας, για να μπορεί να αναπτυχθεί ο υγειής ανταγωνισμός. Στόχος των αποφάσεων είναι επίσης  να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία των αποφάσεων των μονοπωλιακών σε σχέση με τις ανταγωνιστικές δραστηριότητες της ΑΗΚ και η αποφυγή δυσμενούς διάκρισης. 

Ολοκληρώθηκε ο λογιστικός 
Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της ΑΗΚ, Αντώνη Πατσαλή, ο λογιστικός διαχωρισμός έχει ήδη ολοκληρωθεί, με οικονομικό έτος αναφοράς το 2014. Σκοπός του λογιστικού διαχωρισμού είναι να υποστηρίξει τον λειτουργικό διαχωρισμό και να αποδείξει την αυτονομία των δραστηριοτήτων. Ο λογιστικός διαχωρισμός ολοκληρώθηκε πλέον και η έκθεση των εξωτερικών ελεγκτών βρίσκεται ενώπιον της ΡΑΕΚ, η οποία πραγματοποιεί ελέγχους, με δικούς της συμβούλους, για να διαπιστωθεί κατά πόσον τα αποτελέσματα της έκθεσης έχουν αποτυπωθεί σωστά, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο λογιστικός διαχωρισμός των Δραστηριοτήτων.

Λειτουργικός διαχωρισμός
Η κεντρική δομή μαζί με τις Κοινές (Επιτελικές και Υποστηρικτικές) υπηρεσίες του οργανισμού, παραμένουν ενιαίες, καθώς ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός, σύμφωνα με τον κ. Πατσαλή θα αύξανε το κόστος. Την ίδια ώρα, η ΑΗΚ προχώρησε στη δημιουργία δύο Επιχειρηματικών Μονάδων (ΕΜ), της Επιχειρηματικής Μονάδας Δικτύων (ΕΜΔ) και της Επιχειρηματικής Μονάδας Παραγωγής και Προμήθειας (ΕΜΠ), με την καθεμιά να έχει τον δικό της Εκτελεστικό Διευθυντή. Παράλληλα, για να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία των αποφάσεων των δύο ΕΜ, η Αρχή αποφάσισε και σύστησε δύο ξεχωριστά σώματα, τις λεγόμενες Μεικτές Ειδικές Υπε πιτροπές Διοίκησης (ΜΕΥ). Η κάθε Υπεπιτροπή απαρτίζεται από δύο μέλη του Δ.Σ. και τον Εκτελεστικό Διευθυντή της έκαστης επιχειρηματικής μονάδας (τον Εκτελεστικό Διευθυντή Παραγωγής και Προμήθειας και τον Εκτελεστικό Διευθυντή Δικτύων). Πρόκειται για δύο τριμελή “διοικητικά συμβούλια”, η λειτουργία των οποίων διέπεται από Κανόνα Λειτουργίας τον οποίο έχει εγκρίνει το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) της ΑΗΚ. Το Δ.Σ., στην ολότητά του, παραμένει το καθ’ ύλην αρμόδιο και νομικά υπεύθυνο σώμα για τη διαχείριση και την εκπροσώπηση της ΑΗΚ.